W okresie letnim ugryzienia owadów są prawdziwą plagą, nie tylko w lasach czy na łąkach, ale również w miastach i atrakcyjnych turystycznie miejscowościach. Choć ugryzienia komarzyc są dotkliwe i powodują swędzenie nie niosą ze sobą zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego tak jak ugryzienia pszczoły, osy czy szerszenia. Użądlenia tych owadów są szczególnie niebezpieczne dla osób uczulonych na ich jad. Co zrobić jak ugryzie szerszeń?
Jad szerszenia i jego następstwa
Jad szerszenia zawiera histaminę, występującą w organizmie ludzkim i spełniającą rolę mediatora w procesach zapalnych i neuroprzekaźnikach. Jednakże po użądleniu szerszenia w organizmie człowieka następuje zwiększenie ilości histaminy powodujące niebezpieczne dla zdrowia rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz spadek ciśnienia krwi. Kolejną substancją zawartą w jadzie szerszenie i występująca w ludzkim organizmie, jest serotonina. Zwiększone stężenie tego neuroprzekaźnika w organizmie powoduje silniejszy ból w miejscu ukłucia. Ponadto serotonina z acetylocholiną powoduje spotęgowania niebezpiecznego działania histaminy. Dodatkowo acetylocholina (neuroprzekaźnik) również wpływa na obniżenie ciśnienia krwi, jak i rozszerzenie naczyń krwionośnych. Zwiększenie odczuć bólowych powoduje także, obecna w jadzie szerszenia, kinina. Występują w nim również enzymy: fosfolipaza A i fosfolipaza B, rozkładające ścianki komórek pozwalające na penetrację trucizny do wnętrza organizmu oraz do krwioobiegu. Wpływają również na lokalne uwolnienie histaminy z komórek przyczyniając się do powstania pieczenia, świądu oraz obrzęku.
Objawy ugryzienia szerszenia
W przypadku osób uczulonych po użądleniu szerszenia występuje reakcja uczuleniowa. Nierzadko przyjmuje ona charakter wstrząsu anafilaktycznego. Jego najczęściej występującymi objawami są: narastające poczucie duszności, obrzęk okolic szyi i twarzy, wysypka, osłabienie. W niektórych przypadkach może dojść do napadu drgawek, depresji czy też zapalenia nerwów obwodowych.
Co zrobić jak ugryzie szerszeń?
Po ugryzieniu szerszenia należy niezwłocznie za pomocą zimnej wody lub lodu dokonać schłodzenia miejsce użądlenia. Następnie należy unieruchomić miejsce użądlenia, co ma zapobiec zminimalizowaniu szybkości z jaką rozprzestrzenia się po organizmie ludzkim trucizna zawarta w jadzie szerszenia. Należy również się położyć w celu uniknięcia upadku na skutek ewentualnej utraty przytomności. Natomiast w przypadku osłabienia należy podnieść nogi do góry. W skrajnych przypadkach, gdy dochodzi do utraty przytomności, należy wezwać karetkę, w celu podania choremu hydro kortyzonu, wapna oraz, o ile to konieczne, adrenalinę i leków przeciwhistaminowych.
Warto nadmienić, iż ukąszenie szerszenia jest najbardziej niebezpieczne dla osób uczulonych na nie i wówczas może prowadzić nawet do śmierci. Ponadto ukąszenie szerszenia jest bardziej bolesne niż np. osy, ze względu na głębszą penetrację żądła i zwiększone stężenie acetylocholiny.
Natalia Łukaszewska
