Ostatnio gorącym tematem jest pył saharyjski. Sprawnie dociera do Europy z Afryki Północnej, pokonując wiele tysięcy kilometrów. Sahara, największa pustynia gorąca na świecie, jest źródłem jednego z najbardziej fascynujących i mniej zrozumiałych zjawisk naturalnych – pyłu saharyjskiego. Ten drobny materiał, unoszący się w powietrzu i podróżujący na tysiące kilometrów, wpływa nie tylko na klimat i środowisko, ale również na nasze zdrowie i codzienne życie ludzi na różnych kontynentach.
Co to jest pył saharyjski ?
Pył saharyjski to mieszanka mikroskopijnych cząstek mineralnych znajdujących się na powierzchni piasku pustynnego. Może mieć różne odcienie. Najbardziej i najczęściej spotykana barwa to pomarańczowo-czerwona. Barwa ta sprawia, że niebo na obszarach przez które przechodzi „chmura” pyłu, przybiera charakterystyczny odcień – dlatego pył saharyjski nazywamy też „krwawym deszczem”.
Podróż pyłu saharyjskiego
Pył saharyjski powstaje, gdy silne wiatry unoszą drobne cząsteczki piasku i kurzu z powierzchni Sahary. To wiatry są odpowiedzialne za dalekie podróże tego pyłu. Niesione na wysokości kilku kilometrów nad ziemią, cząsteczki mogą przemierzać ogromne dystanse – od Afryki Północnej przez Atlantyk, docierając nawet do Karaibów, Ameryki Północnej, a nawet Europy Północnej. W ostatnich latach wielokrotnie obserwowaliśmy jak saharyjski pył przekracza granice i kontynenty, zmienia krajobrazy i wpływa na warunki atmosferyczne w miejscach, w których nigdy nie było piasku z Sahary.
Wpływ na zdrowie i środowisko
Pył saharyjski, mimo swojego naturalnego pochodzenia, może mieć znaczący wpływ na zdrowie publiczne oraz środowisko. Zawarte w nim drobne cząsteczki, gdy docierają do obszarów zamieszkałych, mogą wywołać problemy zdrowotne, szczególnie u osób cierpiących na astmę, alergie czy inne choroby układu oddechowego. Wysoka koncentracja pyłu w powietrzu często wiąże się z zanieczyszczeniem, co może prowadzić do wzrostu hospitalizacji z powodu problemów z oddychaniem. Wdychanie pyłu saharyjskiego może doprowadzić do uszkodzenia śluzówek, które z kolei prowadzi do zakażeń zarówno o podłożu wirusowym jak i bakteryjnym. Może wystąpić zaostrzenie astmy objawiające się: kaszlem, dusznościami, świszczącym oddechem i uciskiem w klatce piersiowej. Alergia skórna w momencie kontaktu z pyłem potęguje – pojawiają się silniejsze wypryski alergiczne i nasila się atopowe zapalenie skóry.
To co złe dla człowieka okazuje się bardzo dobre dla przyrody. Z ekologicznego punktu widzenia, pył saharyjski odgrywa zaskakująco pozytywną rolę – zawarty w nim fosfor jest nieocenionym źródłem składników odżywczych dla amazońskich lasów deszczowych, gdzie zasila glebę, ubogą w niektóre składniki. Ponadto, w mniejszych koncentracjach pył może przyczyniać się do formowania chmur i wpływać na lokalne warunki klimatyczne.
Jak chronić się przed pyłem saharyjskim?
Mając na uwadze rosnące zagrożenie związane z pyłem saharyjskim, kluczowe jest podnoszenie świadomości na jego temat i podejmowanie działań prewencyjnych. Dla osób mieszkających w regionach często narażonych na wysokie stężenia pyłu, ważne jest stosowanie masek ochronnych oraz ograniczanie czasu spędzanego na zewnątrz podczas dni z wysokim stężeniem pyłu.
Zawsze można choć trochę zminimalizować nieprzyjemne objawy spowodowane przez pył saharyjski – poniżej kilka wskazówek:
- monitoruj ostrzeżenia IMGW;
- unikaj przebywania na zewnątrz podczas „lotu” pyłu znad Sahary przez miejsce zamieszkania;
- zamknij okna, umożliwi to zmniejszenie ilość pyłu dostającego się do mieszkania;
- noś maseczkę ochronną z filtrem w przypadku konieczności przebywania w obszarach o wysokim stężeniu pyłu saharyjskiego;
- dokładny prysznic i zmiana odzieży to pierwszy krok po powrocie do domu;
- zrezygnuj z aktywności fizycznej na świeżym powietrzu w okresach występowania pyłu saharyjskiego;
- używaj wody w sprayu do oczyszczania przewodów nosowych;
- regularnie pij większe ilości wody;
- korzystaj z oczyszczacza powietrza – oczyszczają czyszczą powietrze nie tylko z pyłu saharyjskiego.
O tym jak się chronić pisaliśmy tutaj.
Pył saharyjski jest znakomitym przykładem globalnej współzależności i wpływu, jaki naturalne zjawiska mogą mieć na różne aspekty naszego życia. Od zdrowia i środowiska aż po globalną świadomość i działania prewencyjne. Z jednej strony piasek znad Sahary może wpływać pozytywnie na jakość gleb, a z drugiej może być przyczyną zmniejszonej widoczności czy złej jakości powietrza co przekłada się na nasze negatywnie samopoczucie oraz zdrowie.
Naukowcy informują – pył znad Sahary ponownie dotarł do Polski i to zjawisko będzie się powtarzać.
