Zespół jelita drażliwego, znany też jako IBS, to przewlekła choroba przewodu pokarmowego o charakterze czynnościowym. Jej powstanie nie jest związane ze zmianami organicznymi lub biochemicznymi w organizmie. Mimo występowania wielu objawów podczas badania przedmiotowego lekarz nie stwierdza żadnych odchyleń od normy. Dowiedz się więcej na temat zespołu jelita drażliwego.
Zespół jelita drażliwego – możliwe przyczyny powstania
Zespół jelita drażliwego to jedna z częstszych patologii ze strony przewodu pokarmowego. Szacuje się, że w Polsce zmaga się z nim blisko 13% dorosłych, przy czym specjaliści podkreślają, że wartość ta jest niedoszacowana. Około ⅔ przypadków zespołu jelita drażliwego dotyczy kobiet. Jak dotąd nie określono, jaka może być pierwotna przyczyna jego powstania.
Do rozwoju tzw. jelita drażliwego predysponują następujące czynniki:
- spożywanie pokarmów ubogoresztkowych, czyli takich, które zawierają niewielkie ilości błonnika pokarmowego;
- wzmożony rozrost mikrobiomu jelitowego, czyli flory bakteryjnej. Dla jego określenia stosuje się również skrót SIBO. Stwierdza się go nawet w 84% przypadków;
- zmiany w sferze psychicznej. W zdecydowanej większości przypadków (u 70–90%) stwierdza się zaburzenia osobowości, depresję lub niepokój;
- zaburzenia funkcji motorycznej jelit i czucia trzewnego (niski próg bólowy końcowej części jelita grubego podczas rozszerzania balonem, wzmożona reakcja ruchowa jelita grubego na pobudzanie pokarmem, niektórymi hormonami czy lekami);
- infekcja jelitowa w przeszłości;
- zmiany aktywności w tych częściach kory mózgowej, które są odpowiedzialne za odbiór bodźców bólowych.
Jakie są objawy zespołu jelita drażliwego?
Głównym objawem zespołu jelita drażliwego jest zaburzenie rytmu wypróżnień. Z uwagi na charakter tych zaburzeń wyodrębnić można następujące postacie choroby: biegunkową, zaparciową i mieszaną. W przypadku biegunki stolce mogą być półpłynne lub wodniste. Rzadkością jest zwiększenie objętości stolca. Przed wypróżnieniem pojawia się gwałtowne parcie. Biegunka pojawia się głównie po posiłkach, w godzinach rannych oraz nasila się w wyniku działania stresu. Z kolei w postaci z zaparciami znacznie ograniczona jest częstość wypróżnień. Dodatkowo stolec jest zbity i twardy, przez co pacjenci miewają problemy z oddawaniem go i doświadczają uczucia niepełnego wypróżnienia.
Typowe dla zespołu jelita drażliwego są ostre, nękające, skurczowe bóle brzucha. Dolegliwości koncentrują się głównie w okolicy podbrzusza i lewego dołu biodrowego. Nasilają się po posiłkach, a łagodnieją po oddaniu gazów lub wypróżnieniu się. W przebiegu zespołu jelita drażliwego u chorych mogą się pojawić dodatkowo:
- wzdęcia brzucha,
- zgaga,
- odbijanie i gazy,
- nudności i wymioty,
- wczesne uczucie pełności po posiłku,
- uczucie przelewania w brzuchu,
- obecność śluzu w kale.
Uskarżać mogą się także na dolegliwości, które nie są związane z przewodem pokarmowym: bóle głowy, zaburzenia miesiączkowania, uczucie zmęczenia, dyskomfort psychiczny, senność, częstomocz i parcie na mocz.
