Reumatyzm to potoczne określenie wielu chorób związanych z przewlekłymi stanami zapalnymi w obrębie tkanki łącznej. Pod tą nazwą najczęściej kryje się jednak reumatoidalne zapalenie stawów. Choroba początkowo objawia się sztywnością i bólem stawów. Z czasem symptomy się nasilają, upośledzając zdolność do sprawnego poruszania się. Wiele wskazuje na to, że problemy z zapaleniem błon maziowych mają związek z alergiami pokarmowymi. Choroby alergiczne stawów wcale nie są rzadkością. Jak je rozpoznać?
Alergia pokarmowa wiąże się z nadwrażliwością układu odpornościowego na pewien typ produktów spożywczych. Zjedzenie alergizującego pokarmu wywołuje u nas szereg przykrych reakcji. Niektóre z nich są natychmiastowe, tak jak duszności, wysypka czy biegunka. Inne mogą pojawić się dopiero po kilku dniach i są niespecyficzne. Cierpimy wtedy na brak sił, mdłości, zaburzenia żołądkowo-jelitowe czy bóle głowy. Alergie pokarmowe mogą także przyczyniać się do chorób stawów.
Choroby stawów – objawy
Choroby stawów charakteryzują się bólem, sztywnością i obrzękiem stawów rąk i nóg. Są one ogarnięte procesem zapalnym błony maziowej, która je wyścieła. W dalszym czasie następuje niszczenie i utrata ruchomości stawów. Powstają zmiany zwyrodnieniowe, które są wywołane zniszczeniem struktur przez stan zapalny. Reumatoidalne zapalenie stawów częściej dotyka kobiety niż mężczyzn. Choroba rozwija się nierzadko po przeżyciu silnego stresu. Uważa się, że za jej powstanie odpowiedzialny jest defekt układu odpornościowego. Przeciwciała zaczynają atakować własne tkanki, uznając je za wrogie, patogenne czynniki. W tym mechanizmie prawdopodobnie niebagatelną rolę odgrywa alergia pokarmowa.
Alergia pokarmowa typu I a choroby stawów
Alergia typu I, czyli anafilaktyczna lub natychmiastowa, wiąże się z zależną od przeciwciał IgE reakcją komórek tucznych, czyli mastocytów, na alergen. Czynnikiem uczulającym może być także pokarm. Jego spożycie powoduje aktywację przeciwciał IgE, które doprowadzają do degranulacji komórek tucznych. Wydzielają one wtedy histaminę, odpowiedzialną za stan zapalny, oraz prostaglandyny i cytokiny. Najprawdopodobniej choroby alergiczne stawów mogą się rozwijać także pod ich wpływem. Mastocyty mogą wywołać stan zapalny w stawach pod wpływem kontaktu z alergenem. Następuje zwiększenie ilości błony maziowej, która uciska na struktury wewnątrz stawów, co prowadzi do ich degeneracji. Obrzękowi i bólom stawów towarzyszą wtedy takie objawy jak pokrzywka, katar czy duszności.
Rola alergii typu III w chorobach stawów
Reakcja alergiczna typu III wiąże się z nadmierną przepuszczalnością śluzówki jelita. Drobiny pokarmu przedostają się wtedy do krwiobiegu, gdzie zostają uznane przez układ odpornościowy za patogen. Wtedy następuje ich związanie przez przeciwciała IgG. Tworzą się kompleksy immunologiczne, które zaczynają odkładać się w różnych narządach, także stawach. Wywołują tam procesy zapalne, które przyczyniają się do rozwoju przykrych objawów. Badania naukowe potwierdziły, że reumatoidalne zapalenie stawów często towarzyszy stanom zapalnym jelit.
Choroby alergiczne stawów – jak je rozpoznać?
Choroby alergiczne stawów objawiają się tak, jak inne schorzenia zwyrodnieniowe – bólem, sztywnością i obrzękiem stawów. Stopniowo symptomy nasilają się, prowadząc do utraty ruchomości. Chory z trudem porusza się, a jego jakość życia znacznie się pogarsza. Tym, co wyróżnia schorzenia o podłożu alergicznym, jest współwystępowanie innych objawów uczulenia. Osoba chora na reumatoidalne zapalenie stawów skarży się wtedy również na pokrzywkę, wysypkę, katar sienny, przewlekłe zmęczenie i migreny. Jeśli choroba jest spowodowana przez III typ alergii, badania mogą wykazać także nieszczelność jelit.
Mleko – czy to główny alergen wywołujący choroby alergiczne stawów?
Wiele badań i obserwacji reumatologów wskazuje na dużą rolę spożycia mleka w rozwoju chorób reumatycznych. Badania przeprowadzone na królikach wykazały, że zmiana płynu z wody na mleko prowadziło do zapalenia torebek stawowych u tych zwierząt. W literaturze naukowej nie brakuje też przykładów chorych osób, którym objawy polepszyły się po odstawieniu produktów mlecznych. Być może szkodliwość mleka wynika z występującą dość często nietolerancją laktozy, która spowodowana jest brakiem enzymu rozkładającego ten cukier. Prawdopodobnie także inne pokarmy mogą prowadzić do rozwoju alergicznych chorób stawów. Aby wykryć, co nas uczula, musimy przeprowadzić dokładne testy na alergię.
Choroby alergiczne stawów – jak je leczyć?
Leczenie alergicznych schorzeń stawów za pomocą leków pozwala jedynie na złagodzenie objawów, jednak nie usuwa głównej przyczyny chorób. Już od dawna było wiadomo jednak, że procesy zapalne hamuje stosowanie głodówki. To sprawiło, że lekarze zaczęli zastanawiać się nad zasadnością diety eliminacyjnej. Należy wykluczyć z codziennego jadłospisu wszystkie produkty, które nas uczulają. Najpierw musimy zidentyfikować je za pomocą specjalnych testów diagnostycznych. Ważne jest również działanie mające na celu zmniejszenie przepuszczalności jelit. Stosowanie probiotyków pozwoli na odbudowę prawidłowej flory bakteryjnej i regenerację śluzówki jelita. Dodatkowo irygacja jelita grubego oczyści je z toksyn i resztek pokarmowych. Stosowanie się do tych zasad przynosi bardzo obiecujące rezultaty. Wyraźnie wpływa na poprawę komfortu życia u osób cierpiących na choroby alergiczne stawów.
Karolina Solga
