Atopowe zapalenie skóry u dziecka – czy wiesz jak leczyć?

Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba zapalna skóry. Ma ona wpływ na codzienne funkcjonowanie nie tylko małego atopika, ale i całej jego rodziny. Najczęściej diagnozowana jest już u niemowlęcia. AZS pojawić się może między trzecim a szóstym miesiącem życia dziecka. W 50% przypadków choroba samoistnie mija przed ukończeniem przez malucha trzech lat. Atopowe zapalenie skóry u dziecka pojawia się w wyniku jego wrodzonej skłonności do chorób alergicznych, czyli atopii. Czy wiesz jak je leczyć?

Atopowe zapalenie skóry dotyczy już 12-24% populacji Europy. Schorzenie to jest wyjątkowo uciążliwe dla dzieci. Towarzyszy mu przykry świąd skóry, łuszczenie naskórka i pojawianie się wykwitów, wyprysków oraz nadżerek. Skóra atopowa jest bardzo wrażliwa na czynniki zewnętrzne. Objawy AZS nasilają się dodatkowo w wyniku kontaktu z alergenami. Dlatego tak istotna jest odpowiednia pielęgnacja skóry atopika oraz właściwe leczenie.

Atopowe zapalenie skóry u dziecka

Atopowe zapalenie skóry to choroba o podłożu alergicznym. Organizm atopika produkuje nadmierną liczbę przeciwciał IgE, które rozpoznają alergeny. Kontakt z nimi wywołuje przykre objawy choroby. Skóra atopowa pozbawiona jest ochronnego hydrolipidowego płaszcza. Staje się sucha, swędząca i przepuszczalna dla czynników uczulających i patogenów. Z tego powodu często dochodzi do jej nadkażeń grzybiczych lub bakteryjnych, które dodatkowo nasilają stan zapalny. AZS w dużej mierze jest dziedziczne. Dziecko rodzica cierpiącego na tę chorobę jest zagrożone nią w 20-40%. Jeśli jednak z AZS boryka się zarówno matka, jak i ojciec, ryzyko zachorowania malucha wzrasta do 60-70%.

Objawy atopowego zapalenia skóry u dzieci

Wyprysk atopowy u dzieci przebiega najczęściej w dwóch fazach. Pierwsza obejmuje wczesne dzieciństwo – do 2. roku życia malucha. Zmiany pojawiają się u niego na twarzy. Są to zazwyczaj sączące się wykwity rumieniowe. Naskórek w okolicy zmian bardzo się łuszczy, a skóra mocno swędzi. Faza późnodziecięca rozwija się z niemowlęcej lub pojawia się samoistnie między 3. a 12. rokiem życia dziecka. Zmiany atopowe u starszych pociech obejmują kończyny. Wyprysk pojawia się głównie na zgięciach kolan i łokci oraz na grzbietach stóp i rąk. Skóra staje się bardzo szorstka i pogrubiała. Objawom tym nadal towarzyszy uporczywy świąd. U młodzieży i dorosłych AZS charakteryzuje się za to przeplatającymi się etapami remisji i nawrotów. Zmiany występują wtedy symetrycznie po obu stronach ciała.

Co nasila atopowe zapalenie skóry?

Niemowlęta i małe dzieci mają jeszcze niewykształcony w pełni układ pokarmowy. Dlatego często rozwijają się u nich alergie pokarmowe, które nasilają objawy atopowego zapalenia skóry. Wykwity mogą pojawić się po spożyciu przez malucha niektórych pokarmów: mleka, orzechów, cytrusów czy truskawek. U starszych dzieci większe znaczenie mają alergeny wziewne, takie jak pyłki roślinne czy roztocza kurzu domowego. Niestety, w ich przypadku wypryskowi atopowemu często dodatkowo towarzyszy astma oskrzelowa oraz katar sienny. Skóra atopowa może zareagować gwałtownie na detergenty, zimno, dym papierosowy czy nawet silny stres.

Atopowe zapalenie skóry u dziecka – czy wiesz jak leczyć?

Leczenie atopowego zapalenia skóry u dzieci polega przede wszystkim na eliminacji alergenów z ich otoczenia. Istotne jest stosowanie diety eliminacyjnej oraz ograniczenie alergizujących czynników w mieszkaniu. Lekami pierwszego rzutu w terapii AZS są stosowane miejscowo glikokortykosteroidy. Niestety, ich skutkiem ubocznym jest redukcja syntezy kolagenu. Pod wpływem tych leków skóra atopowa staje się cienka i jasna jak pergamin. Inne farmaceutyki przepisywane przez lekarzy to inhibitory kalcyneuryny. Hamują one białe krwinki odpowiedzialne za stan zapalny. Maluchom podawane są także leki przeciwhistaminowe nowej generacji. Mają one działanie przeciwzapalne i przeciwświądowe, dlatego przynoszą atopikom ulgę. W przypadku nadkażeń bakteryjnych i grzybiczych stosuje się dodatkowo leki, które eliminują odpowiedzialne za nie drobnoustroje.

Pielęgnacja atopowej skóry dziecka

Atopowe zapalenie skóry u dziecka wymaga przede wszystkim odpowiedniej pielęgnacji. Jej głównym celem jest odbudowa bariery naskórkowej, która ogranicza wnikanie patogenów i alergenów. Częste kąpiele łagodzą świąd skóry malucha. Nie mogą jednak trwać dłużej niż 5-10 minut. W ich trakcie należy używać emulsji i żeli przeznaczonych dla atopików. Tradycyjne mydła podrażnią i wysuszą wrażliwą atopową skórę. Po kąpieli należy dziecko nasmarować specjalnymi preparatami. Są to emolienty – natłuszczające, nawilżające i zmiękczające specyfiki, które dodatkowo wspomagają regenerację naskórka. Smarować skórę malucha powinniśmy co najmniej dwa razy na dobę, aby zapobiec jej przesuszeniu. Restrykcyjne przestrzeganie zasad pielęgnacji atopowej skóry pozwalają na kontrolowanie choroby. Dzięki temu atopik może prowadzić normalne życie i nie zmagać się z przykrymi objawami wyprysku.

Karolina Solga