Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą chorobą o podłożu alergicznym. Rozpoczyna się zazwyczaj we wczesnym dzieciństwie. Najczęściej jest wtedy manifestacją alergii pokarmowej. Choroba ta objawia się suchością i uporczywym świądem skóry. Pojawiają się na niej także nieestetyczne wypryski, zaczerwienienie i stan zapalny. Symptomy AZS stają się bardziej dokuczliwe, gdy chory ma częsty kontakt z alergenami i drażniącymi substancjami. Schorzeniu sprzyja też silny stres, pocenie się i zanieczyszczenie środowiska. Czy leki mogą zaostrzać przebieg choroby?
Atopowe zapalenie skóry dotyczy nawet 12-14% mieszkańców Europy. Jego objawy rozwijają się jeszcze przed 1. rokiem życia dziecka. Rzadziej choroba po raz pierwszy pojawia się u starszych dzieci lub dorosłych. Niestety, na AZS nie ma skutecznego lekarstwa. Kontrolować chorobę można jednak poprzez odpowiednią pielęgnację atopowej skóry. Istotne jest także unikanie czynników uczulających i alergizujących.
Atopowe zapalenie skóry – na czym polega?
Atopowe zapalenie skóry jest niezakaźną dermatozą, w przebiegu której skóra jest wysuszona i swędząca. Cera atopika jest pozbawiona hydrolipidowego płaszcza, który u zdrowych osób chroni skórę przed utratą wody i patogenami. Przez to u chorych pojawia się silny świąd. Skłania ich to do intensywnego drapania, co dodatkowo uszkadza skórę. Przez tak powstałe rany dostają się chorobotwórcze mikroorganizmy, wywołujące wtórnie stan zapalny. Objawy wtedy jeszcze bardziej się pogarszają, co stanowi błędne koło. Symptomy atopowego zapalenia skóry nasila też kontakt z alergenami, na które atopik reaguje nadwrażliwością. Najczęściej są to uczulające pokarmy, takie jak mleko czy orzechy, lub substancje wziewne – pyłki roślin, sierść lub kurz.
Jakie są przyczyny AZS?
Na rozwój atopowego zapalenia skóry składa się wiele czynników. Duże znaczenie ma podłoże genetyczne choroby. AZS pojawia się najczęściej u dzieci z atopią, czyli dziedzicznymi predyspozycjami do chorób alergicznych. Jednak same skłonności do choroby nie warunkują jej wystąpienia. Sprzyja jej także duże zanieczyszczenie środowiska. Wykazano, że na AZS częściej chorują dzieci zamieszkujące duże miasta. Schorzenie to jest typowe dla krajów wysoko rozwiniętych, szczególnie tych o stosunkowo zimnym klimacie. Na jego pojawienie się wpływa też częsta styczność z alergenami. Organizm atopika wytwarza w odpowiedzi nadmierną ilość przeciwciał IgE. Są one odpowiedzialne za inicjowanie stanu zapalnego skóry.
Czynniki nasilające atopowe zapalenie skóry
Atopicy zmagają się z uciążliwym świądem, łuszczeniem naskórka i nieestetycznym wypryskiem. Ich skóra jest sucha i podatna na podrażnienia. Objawy te mogą nasilić się pod wpływem niektórych czynników. Na atopową cerę bardzo niekorzystnie wpływa używanie tradycyjnych środków czystości. Detergenty, mydła czy żele pod prysznic wysuszają skórę, nasilając jej swędzenie. Do higieny należy używać więc preparaty przeznaczone specjalnie dla atopików. Zmiany mogą zaostrzyć się także pod wpływem intensywnego pocenia się, dymu papierosowego oraz silnego stresu. Warto pamiętać również o odpowiednim ubraniu. Obcisła, syntetyczna odzież będzie drażnić skórę. Lepiej wybierać przewiewne, luźne ubranie z organicznej bawełny.
Czy leki mogą zaostrzać przebieg choroby?
Wiele osób uczulonych jest na leki w postaci tabletek czy maści aplikowanych na skórę. Chorzy mogą reagować nadwrażliwością na środki przeciwbólowe i hormonalne. Przyczyną uczulenia bywają także salicylany, antybiotyki i niektóre preparaty przeciwpadaczkowe. Symptomy alergii na leki najczęściej dotyczą skóry. Pojawić się mogą przebarwienia, wysypka, pokrzywka i obrzęk. Osoba cierpiąca na atopowe zapalenie skóry niekiedy może zaobserwować u siebie nasilenie objawów po zażyciu niektórych leków. Najprawdopodobniej jest na nie dodatkowo uczulona. Taką reakcję wywołać mogą również barwniki i konserwanty obecne w farmaceutykach. Jeżeli atopik dba o odpowiednią dietę i pielęgnację skóry, a mimo to jego objawy pogarszają się, należy zastanowić się, czy przyczyną nie są właśnie leki.
Atopowe zapalenie skóry – jak je leczyć?
Podstawą leczenia atopowego zapalenia skóry jest unikanie czynników pogarszających jego objawy. Chory musi wykluczyć ze swojej diety uczulające produkty. Powinien unikać też alergenów wziewnych i drażniących substancji. Podejrzenie alergii na leki wymagać będzie konsultacji z alergologiem. Odpowiednie testy wykażą, czy atopik faktycznie jest na nie uczulony. W tym przypadku konieczne może być zastąpienie danego preparatu innym o podobnym działaniu. Osoby cierpiące na AZS muszą pamiętać także o odpowiedniej pielęgnacji swojej skóry. Warto, by sięgnęły po natłuszczające i nawilżające środki przeznaczone specjalnie dla atopików. Kosmetyki te nazywane są emolientami. Ich działanie obejmuje także zmiękczanie i wspomaganie regeneracji naskórka.
Karolina Solga
