Alergia kontaktowa to efekt styczności, nieraz długotrwałej, naszej skóry z alergenem. U jej podłoża leży IV mechanizm immunologiczny. Alergie skórne wiążą się z nadwrażliwością na hapteny. Są to drobne cząsteczki, które dopiero w naszym organizmie nabierają właściwości alergizujących. Na przebieg uczulenia ma wpływ stężenie alergenu. Istotne są też jego właściwości chemiczne oraz czas naszej ekspozycji na jego działanie. Choć typowe alergeny kontaktowe to metale i składniki kosmetyków, nierzadko uczulać może nas również odzież. Jak wybrać odpowiednie ubranie?
Ubrania mają styczność z naszą skórą przez cały dzień. Muszą być nie tylko modne i wygodne, ale także wykonane z dobrej jakości tkanin. Jeśli cierpimy na alergię kontaktową, musimy uważniej dobierać naszą odzież. W ubraniach uczulające właściwości mają barwniki, środki zmiękczające i chroniące materiał przed zabrudzeniem oraz związki ropopochodne. Objawy alergii wywołać mogą nas także metalowe czy syntetyczne dodatki. Jakie ubrania powinien wybierać alergik?
Alergie skórne – czym są?
Alergie skórne opierają się na reakcji uczuleniowej typu IV. W jej przypadku mówimy o mechanizmie opóźnionym, ponieważ objawy uczulenia pojawiają się w kilka godzin lub nawet dni po kontakcie z alergenem. Za ten typ alergii odpowiedzialne są limfocyty T, czyli specjalne komórki układu odpornościowego. Stają się one nadwrażliwe na dany hapten pod wpływem długotrwałej styczności z nim. Nazywamy to fazą indukcji. Po jakimś czasie następuje faza ujawniania, podczas której wydzielane są cytokiny i interleukiny odpowiedzialne za rozpoczęcie stanu zapalnego. Objawy najczęściej dotyczą skóry. Schorzenie, które wywoływane jest przez alergie skórne, to alergiczny wyprysk kontaktowy.
Objawy alergii skórnych
Głównym objawem alergii skórnych są sączące się wypryski i pęcherze. Towarzyszy im uciążliwy świąd i pieczenie. Skóra jest szorstka i łuszczy się. Ma tendencje do twardnienia oraz pękania. Typowe dla uczulenia na ubrania, metale czy związki chemiczne jest alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. Im szybciej od kontaktu z daną substancją pojawiły się przykre symptomy, tym gorsze rokowania dla chorego. Długi czas jest zapowiedzią łagodnego przebiegu dolegliwości. Zmiany skórne pojawiają się zazwyczaj w miejscu, w którym skóra miała styczność z alergenem. Wyjątkowo rzadko zdarza się, że zajmują one całą powierzchnię skóry. Najczęściej wysypka i wyprysk dotyczą rąk, ramion, twarzy i narządów płciowych. Alergie skórne można potwierdzić z dużym prawdopodobieństwem za pomocą testów płatkowych.
Co uczula w ubraniach?
Alergik musi bardzo uważnie wybierać sobie ubrania. W odzieży znaleźć można wiele związków, które prowadzą do rozwoju objawów alergii skórnych. Są to zazwyczaj barwniki i metale wykorzystywane w dodatkach lub przy obróbce skóry naturalnej. Uczulać mogą substancje klejące stosowane do produkcji butów. Ważne jest również unikanie sztucznych tkanin, gum i lateksu, które obecne są w rajstopach, butach czy kaloszach. Najsilniejszym alergenem, jaki znaleźć możemy w ubraniach, jest formaldehyd. Służy on do utrwalania kolorów oraz przeciwdziała kurczeniu się i gięciu odzieży. Niekiedy jest obecny w samej szafie, ponieważ używany jest również do konserwacji materiałów drewnopodobnych.
Jak wybrać odpowiednie ubranie dla alergika?
Gdy wybieramy się na zakupy, musimy nastawić się na uważne czytanie metek. Dla alergików najlepsze są w pełni naturalne materiały. Polecane są szczególnie dwie tkaniny: organiczna bawełna oraz jedwab. Część alergików dobrze toleruje wełnę, choć dużo osób i na nią jest uczulona. Nasza odzież powinna być przewiewna, aby zapobiec intensywnemu poceniu się. Pot i wilgoć sprzyjają dodatkowo podrażnieniom nadwrażliwej skóry. Bezpieczniejsze są również jasne i stonowane kolory ubrań. Ciemne oraz bardzo kolorowe zawierają o wiele więcej uczulających barwników. Także dodatki w postaci guzików, zamków czy sprzączek mogą być przyczyną wyprysku. Zazwyczaj mają dodatek niklu, który jest silnie uczulającym metalem.
Jak prać ubrania alergika?
Alergie skórne wywoływane są nie tylko barwnikami czy metalami, ale także związkami chemicznymi zawartymi w środkach czystości. Proszki do prania mogą zawierać wiele substancji zapachowych i konserwujących. Szczególnie te intensywnie pachnące i kolorowe mogą się okazać dla nas groźne. Warto sięgać po hipoalergiczne środki z małą zawartości fosforanów. Lepiej zrezygnować też z płynów do płukania tkanin i zmiękczających, a także wybielaczy. Każde ubranie powinno być za to wyprasowane, ponieważ wysoka temperatura sprzyja usuwaniu wszelkich drobnoustrojów i alergenów. Podobne działanie ma pranie odzieży w 60°C lub zamykanie jej na jakiś czas w zamrażalniku. Sprawdzić się może korzystanie z orzechów piorących lub płatków mydlanych. Ekologiczne środki do prania nie mają aż tak silnego zapachu, a czasem wymagają dodania do nich sody lub boraksu, by odzież nie stała się szara. Warto jednak je stosować, ponieważ są neutralne dla skóry alergika i nie wywołują przykrych objawów skórnych.
Karolina Solga
