Alergia u seniora – alergiczne choroby skóry

Jak diagnozować choroby skóry?

Chory musi mieć świadomość, jakie z jakimi alergenami naturalnymi i chemicznymi miał styczność, jak często i w jakim natężeniu, w tym jakie leki stosowane zewnętrznie na skórę i przyjmowane doustnie zażywał oraz czy w rodzinie wystąpiły choroby atopowe.

W dodatkowych badaniach alergologicznych wykonuje się testy skórne punktowe (u osób starszych
często są przeciwwskazania do ich wykonania, gdy są leczeni np. beta-adrenolitykami) lub oznacza stężenie swoistej IgE, a w alergii kontaktowej – testy skórne płatkowe.

Warto pamiętać, że odczynowość alergiczna skóry u osób w podeszłym wieku maleje – dodatnie testy skórne ze specyficznymi alergenami mają wyniki o 50% mniejsze niż u osób młodszych.

Leczenie alergii skórnych u seniorów

Niezależnie od formy wyprysku najważniejsze jest odpowiednie natłuszczenie – stosowanie emolientów, zawierających fizjologiczne lipidy, ceramidy, substancje nawilżające, wiążące wodę w naskórku (takie jak – mocznik, kwas pirolidynokarboksylowy, gliceryna, kwas hialuronowy i mlekowy, glikol propylenowy, sorbitol) i substancji uszczelniających barierę wodną i zapobiegających dehydratacji (ceramidy, skwalen, triglicerydy, fosfolipidy, kwasy tłuszczowe, woski, oleje pochodzenia zwierzęcego i roślinnego).

Emolienty działają przeciwzapalane i przeciwświądowo – przez ok. 4 godziny, dlatego koniecznie trzeba odpowiednio często je aplikować na skórę.

Świąd starczy leczy się ograniczając suchość skóry i wprowadzając leki o działaniu przeciwświądowym. Zewnętrznie najczęściej stosuje się krotamiton, miejscowe środki przeciwhistaminowe i znieczulające. Do zredukowania świądu często używa się też miejscowych preparatów glikokortykosteroidowych (GKS) działających m.in. przeciwzapalne.

U osób w podeszłym wieku często trzeba połączyć leczenie przeciwświądowe miejscowe z leczeniem ogólnym. Gdy nie działają leki przeciwhistaminowe stosuje się fototerapię.

Leczenie atopowego zapalenia skóry

Wybór leczenia zależy od nasilenia zmian skórnych. Podstawowe leczenie to systematyczne natłuszczanie, nawilżanie skóry oraz unikanie substancji drażniących.
U każdego chorego można stosować leki przeciwhistaminowe – miejscowo GKS o najsłabszej skutecznej mocy, a na obszary skóry, gdzie steroidy nie są wskazane, zaleca się inhibitory kalcyneuryny. W bardziej opornych postaciach atopowego zapalenia skóry stosuje się fototerapię, cyklosporynę A, metotreksat, azatioprynę i GKS systemowo.

W przypadkach bakteryjnego, wirusowego czy grzybiczego nadkażenia skóry – towarzyszącemu często u osób starszych atopowemu zapaleniu skóry – stosuje się antybiotyki (z grupy makrolidów, chinolonów lub cefalosporyn, acyklowir oraz ketokonazol).

W alternatywnym leczeniu atopowego zapalenia skóry u osób w podeszłym wieku rzadko stosuje się leki antyleukotrienowe, terapię monoklonalną anty-IgE czy immunoterapię swoistą.

Leczenie wyprysku kontaktowego

Zmiany wypryskowe leczy się i objawowo i przyczynowo. Przede wszystkim stosując tłuste emolienty
w celu nawilżenia zmienionych chorobowo obszarów skóry. Wskazane jest stosowanie miejscowych, łagodnych GKS.
W okresie leczenia objawowego należy unikać stosowania detergentów oraz częstych kąpieli, które nasilają suchość skóry. Podstawą leczenia przyczynowego są preparaty uszczelniające i zwiększające napięcie żył, zmniejszające zastój żylny.

Leczenie wyprysku pieniążkowatego

By wyeliminować działanie bakterii i ich toksyn łączy się miejscową terapię GKS z antybiotykoterapią.

Źródło – Gerantologia polska / t.18, nr 2/ E. Czarnobilska, K. Czarnobilski, A. Obtułowicz, K. Obtułowicz – Choroby alergiczne wieku podeszłego. Część II.