Alergia to nieprawidłowa reakcja naszego organizmu na nieszkodliwy czynnik pochodzący ze środowiska. Reakcję mogą wywołać takie alergeny jak sierść zwierząt, pyłki roślin czy zarodniki grzybów. Niekiedy układ odpornościowy traktuje wrogo także niektóre pokarmy, które spożywamy. Alergia pokarmowa powoduje szereg nieprzyjemnych objawów, takich jak wysypka, świąd skóry, pokrzywka, biegunki, nudności czy nawet wstrząs anafilaktyczny. Uczulać może nas wiele różnych elementów jadłospisu – od mleka i jaj po warzywa czy owoce. Aby pozbyć się dokuczliwych symptomów uczulenia pokarmowego, wprowadź dietę eliminacyjną!
Dieta eliminacyjna to podstawowy sposób leczenia alergii i nietolerancji pokarmowej. Polega na usunięciu z naszego menu produktów, które wywołują przykre objawy. Jednocześnie musimy zastąpić je innymi składnikami, które mają podobne wartości odżywcze. Alergia pokarmowa jest wyzwaniem dla chorego. Musi on nie tylko czytać wszystkie etykiety produktów spożywczych, ale także pamiętać o zbilansowanej diecie i spożywaniu pełnowartościowych pokarmów. Jak wprowadzić dietę eliminacyjną?
Alergia pokarmowa – objawy
Choć wydaje się, że alergia pokarmowa powinna wywoływać objawy jedynie w obrębie układu pokarmowego, często jej symptomy są mniej charakterystyczne. Faktycznie, często manifestuje się wymiotami, biegunką, refluksem, nudnościami czy brakiem apetytu. Jednak nierzadko pojawiają się w jej wyniku dolegliwości ze strony skóry – wysypka, obrzęk, swędzące zmiany czy suchość skóry. Nierzadko uczulenie na składniki pokarmu może wywołać katar, infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, zapalenia uszu, puchnięcie okolic krtani czy nawet napad astmy. Nadwrażliwa reakcja na alergen może pojawić się natychmiast po jego spożyciu lub dużo później, nawet kilka dni od jego zjedzenia. W ostateczności uczulający pokarm może doprowadzić nawet do zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego.
Nietolerancja pokarmowa a alergia
Alergia pokarmowa często mylona jest z nietolerancją. Jednakże są to różne dolegliwości o odmiennym podłożu. Uczulenie wynika z nadgorliwej reakcji naszego organizmu, który uznaje składnik pokarmowy za szkodliwy czynnik. Nietolerancja pokarmowa jest za to spowodowana zaburzeniami w przemianach chemicznych określonego pokarmu. Zazwyczaj dana substancja nie może być rozłożona z powodu braku jakiegoś enzymu, odpowiedzialnego za jej metabolizm. Typowym przykładem jest nietolerancja laktozy, czyli dwucukru obecnego mleku. Wynika ona z nieobecności laktazy, która rozkłada ten związek na glukozę i galaktozę. Wyróżnia się również celiakię, która charakteryzuje się nieprawidłowym wchłanianiem glutenu, złożonego białka zawartego w wielu zbożach. W wyniku tej nietolerancji zostają uszkodzone jelita, co prowadzi do dalszych, przykrych konsekwencji zdrowotnych.
Dieta eliminacyjna – sposób na alergię i nietolerancję
Dieta eliminacyjna służy osobom cierpiącym zarówno na nietolerancję pokarmową, jak i alergię na któryś składnik jadłospisu. Przeznaczona jest dla tych pacjentów, którzy po spożyciu danej substancji cierpią na różnego rodzaju przykre objawy. Opiera się ona na stałym lub czasowym wykluczeniu z diety szkodliwych lub źle tolerowanych składników pokarmowych. Jednocześnie należy pamiętać o wprowadzeniu w ich miejsce zastępczych produktów, które będą miały równoważne wartości odżywcze. W leczeniu alergii celem diety eliminacyjnej jest zmniejszenie reakcji układu immunologicznego na dany pokarm.
Dieta eliminacyjno-rotacyjna
Sama dieta eliminacyjna usuwa przykre objawy uczulenia pokarmowego, jednak nie chroni nas przed reakcją alergiczną na inne produkty. W tym celu lekarze zalecają stosowanie diety eliminacyjno-rotacyjnej. W niej także musimy wykluczyć uczulające nas pokarmy. Dodatkowo powinniśmy wprowadzić pewne ograniczenia co do spożycia produktów, które nie wywołują u nas alergii. Rotacja polega na spożywaniu dozwolonych pokarmów co trzy dni. Ma to na celu uniknięcie uczulenia się naszego organizmu także na nie. Jeśli zastępujemy alergen jakimś składnikiem, mamy tendencję do opierania na nim całej naszej diety. Niestety, to prowadzi do kolejnych alergii pokarmowych. Dieta eliminacyjno-rotacyjna może temu zaradzić.
Wprowadź dietę eliminacyjną i unikaj błędów!
Najczęstszym błędem popełnianym przez pacjentów jest niezbilansowanie diety po wyeliminowaniu szkodliwych pokarmów. Usuwają oni ze swojego jadłospisu część owoców czy białka, nie zastępując ich innymi produktami. Prowadzi to do niedoborów witamin i minerałów. Źle dobrany bilans między węglowodanami, tłuszczami i białkiem po dłuższym czasie może przyczynić się do rozwoju różnych schorzeń. Wiele osób nie potrafi także zrezygnować z pewnych pokarmów. Przykładem jest ograniczenie spożycia mleka, ale sięganie po jogurty czy kefiry. Niestety, dieta eliminacyjna wymaga restrykcyjnego usunięcia pewnych produktów z diety, nawet jeśli je lubimy. Na szczęście w sklepach ze zdrową żywnością znajdziemy wiele zamienników popularnych alergenów, takich jak mleko, jaja, mąka pszenna czy orzechy.
Karolina Solga
