Alergia na mleko jest wyjątkowo kłopotliwa. Wymaga od nas unikania wszelkich przetworów mlecznych, ale także wielu słodyczy, wypieków czy nawet wędlin. Po spożyciu uczulających produktów u alergika pojawić się mogą stany zapalne gardła, biegunka, pokrzywka, napad kaszlu lub wodnisty katar. Objawy te wskazują na konieczność stałego zrezygnowania z mleka i produktów, które je zawierają. Jest to problematyczne, ponieważ to właśnie ono jest dla nas głównym źródłem wapnia, witaminy B12 i fosforu. Czy zamiast mleka krowiego można pić mleko migdałowe?
Alergia na mleko pojawia się u 2-5% sztucznie karmionych niemowląt. Dotyka także 0,5% maluszków, które karmione są naturalnie. Nierzadko w wyniku uczulenia pojawia się u nich atopowe zapalenie skóry, objawiające się wypryskiem i uciążliwym świądem. Wiele dzieci wyrasta z alergii wraz z wiekiem. Niestety, część z nich boryka się z nią nadal po osiągnięciu dojrzałości. W takim przypadku konieczna jest rezygnacja z mleka i jego przetworów. Czym możemy je zastąpić?
Białka mleka krowiego – najpopularniejsze alergeny
Alergia na mleko jest powszechna u małych dzieci, których układ pokarmowy jest jeszcze niedojrzały. Coraz częściej na tę dolegliwość cierpią także dorośli. Reakcję alergiczną wywołują obecne w mleku białka serwatkowe i kazeinowe. W samym napoju jest ich od 3 do 3,5%. W serach twarogowych, dojrzewających i topionych zawartość tych związków wynosi już od 10 do 29%. Często uczulającym białkiem jest laktoalbumina, jednak zostaje ona unieczynniona po przegotowaniu mleka. Bardziej problematyczna jest alergia na beta-laktoglobulinę, którą możemy znaleźć także w mięsie wołowym i cielęcym. Inne białka, które wywołują przykre objawy uczulenia, to laktoglobulina, glikoproteina czy kazeina. Ta ostatnia jest jednym z najsilniejszych alergenów. Uczulona osoba może wykazywać nadwrażliwość wobec jednego, kilku lub nawet wszystkich białek mleka. Niekiedy organizm alergika reaguje także na mleko kozie i owcze, co wyklucza ich spożywanie.
Objawy alergii na mleko
Alergia na mleko może mieć postać łagodną lub umiarkowaną. Rzadziej zdarza się jej ciężki przebieg, który w skrajnych przypadkach wymaga leczenia szpitalnego. Jej objawy u małych dzieci obejmują kolki, bóle brzucha, chlustające wymioty, biegunki, płaczliwość i rozdrażnienie. Maluszki często cierpią także na atopowe zapalenie skóry, którego dolegliwości zaostrzają się po spożyciu przetworów mlecznych. U dorosłych alergia może dotyczyć także dróg oddechowych. Pojawia się u nich kaszel, napad kichania, stany zapalne gardła i uszu lub przewlekła chrypka. Cierpieć mogą także na refluks żołądkowo-przełykowy, bezdech senny, zlewne poty i obrzęk naczynioruchowy. Kontakt z alergenem może wywołać napad astmy, migrenowe bóle głowy a nawet groźny dla życia wstrząs anafilaktyczny. Wszelkie dolegliwości pojawiające się po spożyciu mleka powinny skłonić nas do wizyty u alergologa.
Alergia na mleko a nietolerancja laktozy
Alergia na mleko często mylona jest z nietolerancją laktozy. Faktycznie, obie te dolegliwości dotyczą produktów mlecznych. Ich mechanizm jest jednak zupełnie inny. Alergia to nadwrażliwa reakcja naszego układu immunologicznego. Uznaje on białka mleka za potencjalnie groźne patogeny, które należy unieczynnić. Podejmuje z nimi walkę, którym efektem są przykre objawy uczulenia. Nietolerancja laktozy opiera się na wrodzonym braku lub niedoborze laktazy, czyli enzymu, który rozkłada cukier mleczny na laktozę i glukozę. W jej wyniku po spożyciu mleka pojawiają się u chorego biegunki, wzdęcia i bóle brzucha. Dieta eliminacyjna w przypadku tej dolegliwości jest mniej restrykcyjna. Pacjenci mogą sięgać po mleko pozbawione laktozy lub niektóre przetwory mleczne, takie jak jogurty czy kefiry.
Alergia na mleko – jak ją leczyć?
Podejrzenie alergii na mleko powinno skłonić nas do wizyty u alergologa. Lekarz na podstawie wywiadu klinicznego ustali wstępnie, czy faktycznie dotyczy nas ta dolegliwość. Następnie skieruje nas na badania na alergię. Wykonywane są punktowe testy skórne oraz oznaczanie swoistych przeciwciał IgE z krwi. Niekiedy wyniki testów są niejednoznaczne lub uczulenie ma charakter opóźniony. W takim przypadku lekarz może zalecić usunięcie mleka z diety na okres 2-4 tygodni, a następnie stopniowe włączanie do jadłospisu jego białek. Nawrót objawów świadczy o alergii. Zdiagnozowane uczulenie na mleko wymaga zastosowania diety eliminacyjnej. U niemowląt stosuje się wtedy preparaty mlekozastępcze. Matce karmiącej piersią zaleca się wykluczenie produktów mlecznych ze swojej diety, ponieważ białka mogą przechodzić do jej pokarmu i uczulać dziecko. Dorośli alergicy muszą dużą wagę przykładać do etykiet wszelkich kupowanych produktów. Wiele wypieków czy słodyczy zawiera białka mleczne lub mleko w proszku.
Alergia na mleko – czy można pić mleko migdałowe?
Mleko krowie to bogate źródło białka, lipidów i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Ponadto zawiera cenne składniki odżywcze: witaminy A, D, E, K i B12, wapń, fosfor, potas i magnez. Przetwory mleczne, takie jak kefir czy maślanka, dostarczają nam także korzystnych bakterii z rodzaju Lactobacillus. Alergia na mleko wymaga znalezienia zastępnika dla tego wartościowego napoju. Możemy sięgnąć po mleko migdałowe o podwyższonej zawartości wapnia. Musimy upewnić się jedynie, czy nie mamy uczulenia na migdały. Zdarza się ono jednak stosunkowo rzadko. Inne napoje podobne do mleka są wytwarzane z ryżu, soi, gryki i kokosa. Bogatym źródłem wapnia są ryby, amarantus, mak, serek tofu i suszone figi. Bakterie kwasu mlekowego znajdziemy za to w kiszonych warzywach, takich jak kapusta, buraki czy ogórki. Popularnym zwyczajem jest zastępowanie mleka krowiego tym uzyskanym od kóz lub owiec. Niestety, wiele alergików także na nie reaguje nadwrażliwością lub uczula się w wyniku nadmiernego ich spożywania.
Karolina Solga
Pijemy robione w domu, kokosowe również