Jabłka to smaczne i popularne owoce, które są źródłem wielu wartości odżywczych. Są bogate w witaminę C, potas i beta-karoten. Ich cukry uwalniają się stopniowo, dlatego owoce te polecane są cukrzykom. Stosujemy jabłka do wypieków i deserów, jako dodatek do surówek lub mięs. Są lekkostrawne, niskokaloryczne i sycące. Te należące do rodziny Rosaceae owoce są też bardzo zdrowe: zapobiegają zaparciom, wrzodom żołądka, miażdżycy i zawałowi. Niestety, alergia na jabłka jest dość powszechna. Cierpi na nią aż 2% populacji Północnej i Centralnej Europy. Co gorsza, uczulenie to daje reakcje krzyżowe z alergią na pyłki brzozy. Jak je rozpoznać?
Alergia na jabłka może dotyczyć jedynie owoców surowych. Niekiedy jednak objawy wywołują także przetwory z jabłek, takie jak soki czy dżemy. Alergicy po zjedzeniu owocu mogą skarżyć się na świąd i pieczenie okolicy ust i podrażnienie gardła. Rzadziej zdarzają się reakcje ogólnoustrojowe, takie jak pokrzywka czy wstrząs anafilaktyczny. Wiele uczulonych osób wykazuje nadwrażliwość także na inne owoce z rodziny Rosaceae, takie jak gruszki, czereśnie i śliwki.
Jabłka – wartościowe owoce w naszej diecie
Jabłka to cenne owoce w naszej diecie. Są doskonałe dla odchudzających się osób, ponieważ mają małą zawartość kalorii. Jednocześnie zawierają dużo pektyn, które należą do frakcji rozpuszczalnego błonnika pokarmowego. Dzięki temu jabłka szybko zapewniają uczucie sytości i pobudzają jelita do pracy, co zapobiega zaparciom. Zawierają także witaminy z grupy B oraz A, D, E, K, C. Stanowią znakomite źródło beta-karotenu i potasu. Jabłka polecane są cukrzykom oraz osobom zagrożonym rakiem jelita grubego. Ze względu na działanie obniżające stężenie cholesterolu ich spożywanie zapobiega miażdżycy i zawałowi. Już jeden owoc dziennie działa korzystnie na nasz układ pokarmowy. Ze względu na walory smakowe jabłka dodawane są do wielu wypieków, surówek czy deserów. Niestety, białka w nich obecne są także silnymi alergenami. Proteina Mal d 1 ulega rozpadowi w trakcie przetwarzania termicznego. Białka Mal d 2, Mal d 3 i Mal D 4 i profilina także w przypadku przegotowanych lub pieczonych przetworów wywołują przykre objawy uczulenia.
Alergia na jabłka – objawy
Alergia na jabłka ze względu na podobieństwo alergenów często łączy się z uczuleniem na pyłek brzozy. Jej objawy mogą nasilać się w czasie pylenia tego drzewa. Uczuleniowcy po zjedzeniu jabłka często doświadczają symptomów zespołu alergii jamy ustnej. W jego przebiegu pojawia się świąd okolicy ust, obrzęk warg oraz pieczenie języka i gardła. U chorego wystąpić może również pokrzywka lub wysypka. Niekiedy spożycie owocu może wywołać mdłości i biegunkę, a także napad astmy. W skrajnym przypadku następuje wstrząs anafilaktyczny, który stanowi zagrożenie dla życia alergika. Co ciekawe, symptomy alergii mogą mieć różne nasilenie w zależności od odmiany zjedzonego jabłka. Największe działanie alergizujące mają nowe typy, takie jak Granny Smith, Golden Delicious czy Jonagold. Bardziej uczulają także dojrzałe jabłka. Najwięcej alergenów znajduje się w skórce owoców, w miąższu jest ich znacznie mniej.
Alergia na jabłka – jak ją rozpoznać?
Objawy alergii po zjedzeniu jabłka powinny nas skłonić do wizyty u alergologa. Przeprowadzi on wywiad kliniczny, podczas którego wstępie ustali, co jest przyczyną uczulenia. Następnie zleci nam testy na alergię. Najczęściej w przypadku alergii pokarmowych wykonywane są punktowe testy skórne. W ich trakcie na przedramię są nanoszone roztwory z alergenami, a skórę nakłuwa się w obrębie ich kropli. Po pewnym czasie obserwuje się odczyny skórne w miejscach kontaktu z uczulającym czynnikiem. Bąbel histaminowy występujący tam, gdzie podany był alergen jabłka, świadczy o uczuleniu na ten owoc. Niekiedy wykonywane są także testy z krwi, podczas których określa się poziom swoistych przeciwciał IgE.
Leczenie alergii na jabłka
Alergia na jabłka wymaga wykluczenia tych owoców z jadłospisu. Niekiedy dieta eliminacyjna nie obejmuje jabłek ugotowanych lub pieczonych, jeżeli alergik nie reaguje nadwrażliwością na przetwory. U części osób objawy pojawiają się jedynie w okresie pylenia brzozy. W tym czasie należy zrezygnować z jedzenia jabłek. Niestety, część osób ma uczulenie na wszystkie owoce z rodziny różowatych. Oznacza to, że nie mogą jeść także brzoskwini, gruszek, czereśni, śliwek, moreli, wiśni, jeżyn, malin czy pigwy. Rzadziej reakcje krzyżowe zdarzają się po spożyciu bananów, orzechów, kiwi i cytrusów. W takim przypadku alergicy mogą sięgać po daktyle, truskawki, winogrona, mango, jagody, porzeczki, agrest lub kaki. Warto wiedzieć, że jabłka są częstym dodatkiem do słodyczy, soków, ciast czy surówek. Osoby uczulone muszą pamiętać o uważnym czytaniu etykiet kupowanych produktów, aby uniknąć przypadkowego zjedzenia alergenu.
Karolina Solga
