Gronkowce to powszechnie występujące w środowisku bakterie. Bytują między innymi w kurzu, glebie, zanieczyszczonej wodzie i przetworach mlecznych. Mogą być obecne również na ludzkiej skórze, nie dając żadnych niepokojących objawów. Gatunek, który wyróżnia się największą zjadliwością, to gronkowiec złocisty. Jest odpowiedzialny za rozwój infekcji skóry, układu pokarmowego, dróg oddechowych czy kości. Jak gronkowce wpływają na alergie?
Gronkowiec złocisty jest obecny na skórze wielu ludzi, nie powodując żadnych przypadłości. Niestety, obniżona odporność czy skórne zmiany alergiczne mogą sprawić, że drobnoustrój nabierze patogennego charakteru. Bakteria ta jest częstą przyczyną nadkażeń u chorych na atopowe zapalenie skóry.
Gronkowce – co warto o nich wiedzieć?
Gronkowce najczęściej stają się przyczyną chorób u osób o słabej odporności, niemowląt i małych dzieci. Szacuje się, że nawet połowa ludzkiej populacji to nosiciele gronkowca złocistego. Zarażenie się tym patogenem jest stosunkowo łatwe. Wystarczy kontakt z nosicielem lub wspólne użytkowanie tych samym przedmiotów. Najzjadliwsza odmiana bakterii pochodzi ze szpitala, skąd szczepy są oporne na działanie antybiotyków. Gronkowce są odporne na temperaturę, dlatego gotowanie pożywienia i mycie rąk w ciepłej wodzie przed nimi nie chroni. Najlepszą obroną przed bakteriami jest nasz układ immunologiczny. Dlatego warto unikać sytuacji obniżających odporność.
Alergia a gronkowce
Gronkowiec złocisty stanowi źródło tak zwanych superantygenów. Są to alergeny, które nie działają swoiście. Pobudzają jednak układ odpornościowy do ogólnej, nadmiernej reakcji. Skutkuje to przewlekłymi chorobami, które nie ustępują mimo przerwania styczności z uczulającym czynnikiem. Alergicy mogą wykazywać o wiele silniejsze reakcje uczuleniowe, jeśli są narażeni na działanie toksyn gronkowców. Bakterie te obecne są nawet u trzech czwartych osób zmagających się z uczuleniem. Ich występowanie sprawia, że przebieg alergicznego nieżytu nosa jest cięższy, a stan zapalny ostrzejszy.
Gronkowiec złocisty w przebiegu wyprysku atopowego
Wyprysk atopowy, czyli atopowe zapalenie skóry, to choroba o podłożu alergicznym. Objawia się świądem skóry, jej przesuszeniem i występowaniem zmian skórnych, takich jak wypryski i nadżerki. Osoby chorujące na AZS często zmagają się z zakażeniem gronkowcem złocistym. Skóra atopików pozbawiona jest ochronnego hydrolipidowego płaszcza, przez co ma zasadowy odczyn i jest bardzo sucha. Sprzyja to kolonizacji chorobotwórczych bakterii. Gronkowiec złocisty powoduje zaostrzenie przebiegu atopowego zapalenia skóry. Wydzielane przez niego superantygeny i alfa-toksyny stymulują komórki odpornościowe. Dodatkowo funkcjonują także jako alergeny, nasilając wydzielanie swoistych przeciwciał IgE.
Rozpoznanie i leczenie zakażenia gronkowcami
Zakażenie gronkowcem rozpoznać można jedynie poprzez badania laboratoryjne. W ich trakcie ustala się także, na jakie leki dany szczep jest wrażliwy. W leczeniu infekcji wykorzystuje się antybiotyki, maść ichtiolową i środki antyseptyczne. Zakażeniu gronkowcami zapobiega dbałość o swoją odporność. Zdrowa dieta, unikanie stresu i aktywność fizyczna wzmocnią nasz organizm. Osoby cierpiące na atopowe zapalenie skóry muszą dużą wagę przykładać do właściwej pielęgnacji. Stosowanie preparatów natłuszczających, nawilżających i regenerujących naskórek pozwoli na ograniczenie objawów wyprysku. Zmniejszy to ryzyko zakażenia gronkowcem i zaostrzenia stanu zapalnego.
Karolina Solga
