Czy wiesz, że wysoko wrażliwe dzieci podobnie jak wysoko wrażliwi dorośli stanowią od 15 do 20% społeczeństwa? Udział osób w populacji, które posiadają ten typ układu nerwowego, ma charakter stały i niezmienny. Wysoka wrażliwość sensoryczna jest dziedziczna i korzystna z punktu widzenia ewolucji. Dzięki niej w społeczeństwie występują jednostki, które mogą w porę dostrzec nadciągające niebezpieczeństwo i podjąć stosowne działania. Jak wychowywać wysoko wrażliwe dzieci?
Spis treści:
- Wysoka wrażliwość sensoryczna została potwierdzona naukowo
- Po czym rozpoznać wysoko wrażliwe dzieci?
- Jak wychowywać wysoko wrażliwe dzieci?
- Jak przygotować dzieci wysoko wrażliwe na zmiany?
- W jaki sposób szkoła wywołuje przebodźcowanie?
- Jak reagować na przebodźcowanie dziecka?
- Jakie trudności rodzi wychowywanie dzieci wysoko wrażliwych?
- Jakie zalety ma wysoka wrażliwość sensoryczna?
Wysoka wrażliwość sensoryczna została potwierdzona naukowo
Wysoka wrażliwość sensoryczna nie jest żadną fanaberią, lecz znajduje potwierdzenie w postaci twardych dowodów naukowych, w tym neuroobrazowania. Termin ten jako pierwszy sformułowała Elaine Aron, która poświęciła mu swoją pracę doktorancką. Od tamtej pory wielu specjalistów podjęło się trudu lepszego poznania wysokiej wrażliwości sensorycznej. Zawdzięczamy im szereg cennych odkryć, które znajdują praktyczne wykorzystanie.
Po czym rozpoznać wysoko wrażliwe dzieci?
Aby stwierdzić, że wychowujemy wysoko wrażliwe dzieci, musimy dostrzec u nich 4 cechy wskazane przez Elaine Aron. Poniżej znajdziesz je wraz z krótkim wyjaśnieniem i przykładami:
- głębokie przetwarzanie – dzieci wysoko wrażliwe mają świetnie rozwinięte zdolności analityczne. Dostrzegają każdą, nawet najmniejszą zmianę w swoim otoczeniu i poddają ją ocenie. Gdy dziecko cofa się o krok, gdy widzi mamę w nowej fryzurze, nie oznacza to, iż boi się swojej rodzicielki. Po prostu jest ostrożne i dogłębnie analizuje zmianę, która nastąpiła w jej wyglądzie;
- przeciążenie układu nerwowego przez nadmiar informacji – układ nerwowy osób wysoko wrażliwych jest bardzo wyczulony na bodźce, przez co odbiera ich znacznie więcej. Skutkuje to szybszym zmęczeniem mózgu, co może przejawiać się nadpobudliwością ruchową, płaczem lub wybuchem złości;
- wysoka reaktywność emocjonalna – wysoko wrażliwe dzieci bardzo przeżywają, gdy ktoś powie im coś przykrego, odmówi im wspólnej zabawy lub nie dotrzyma danego słowa. Mogą reagować płaczem, złością lub głębokim smutkiem. Na dodatek obserwuje się u nich problem z szybkim wyciszaniem emocji;
- przeciążenie sensoryczne – dzieci wysoko wrażliwe często skarżą się, że drapie ich sweter, nie lubią golfów, które uciskają ich szyję, przeszkadzają im szybko zmieniające się obrazy w bajkach.
Jak wychowywać wysoko wrażliwe dzieci?
Rodzic, który zauważy u swojego dziecka wysoką wrażliwość sensoryczną, nie powinien jej ignorować. Takiego młodego człowieka trzeba wspierać w sposób szczególny, ponieważ często spotyka się z niezrozumieniem czy odrzuceniem. Potrzebuje zatem silnego oparcia w rodzicach, którzy go akceptują i wspierają w trudach codzienności.
Jak przygotować dzieci wysoko wrażliwe na zmiany?
Dzieci wysoko wrażliwe nie lubią zmian. Każdą z nich traktują jako potencjalne zagrożenie, dlatego muszą ją dokładnie przeanalizować, aby podjąć właściwą decyzję. W związku z tym zmiany w życiu dziecka należy wprowadzać stopniowo. Np. jeśli maluch chce jeść jedynie nabiał, nie zmuszajmy go od razu do całkowitej zmiany menu. Wprowadzajmy pojedyncze owoce, warzywa i dania, aby oswoić go z nowymi smakami. Np. do ulubionej kaszki na mleku można dodać świeże maliny, a gdy dziecko je polubi, borówki czy jeżyny. Z czasem młody człowiek poszerzy swoje menu, ale nie przeżyje przy tym szoku.
W jaki sposób szkoła wywołuje przebodźcowanie?
Wysoka wrażliwość sensoryczna często staje się dla dziecka przekleństwem, gdy trafia ono do szkoły. Głośne rozmowy kolegów, mnóstwo mieszających się zapachów, a do tego spora liczba różnorodnych przedmiotów i wymagań nauczycieli. Czasem nawet dorosły czuje się przytłoczony ilością zadań domowych do odrobienia, a przecież dziecko musi jeszcze nauczyć się ostatnich lekcji na wypadek kartkówki czy odpytywania. Wszystko to rodzi przebodźcowanie, zwłaszcza że wysoko wrażliwy układ nerwowy wszystkiemu nadaje identyczną rangę. Nie potrafi ustalić priorytetów.
Jak reagować na przebodźcowanie dziecka?
Jeśli zastanawiasz się, jak wychowywać wysoko wrażliwe dzieci, musisz zachować szczególną uważność. Jeśli dostrzeżesz u nich nadreaktywność podczas nauki, to znak, że należy ją przerwać i znaleźć chwilę na wyciszenie. Doszło bowiem do przebodźcowania, układ nerwowy młodego człowieka uległ zmęczeniu.
Jakie trudności rodzi wychowywanie dzieci wysoko wrażliwych?
Wychowywanie dzieci wysoko wrażliwych stanowi spore wyzwanie, ponieważ sam rodzic często wykazuje objawy wysokiej wrażliwości sensorycznej. Młody człowiek z powodu nadmiaru bodźców płacze, czym doprowadza do irytacji swoją wysoko wrażliwą mamę. Ta często nie ma sił, aby ukoić maluszka. W takiej sytuacji pomocna może okazać się konsultacja psychologiczna. Nie oznacza to, iż mama boryka się z zaburzeniem, wysoka wrażliwość sensoryczna nie jest bowiem chorobą, ale wymaga wypracowania odpowiednich technik, które lepiej przybliżyć może psycholog dysponujący ogromną wiedzą i doświadczeniem.
Jakie zalety ma wysoka wrażliwość sensoryczna?
Wysoko wrażliwe dzieci mają sporo zalet, o których często zapominamy, skupiając się na trudnościach, z którymi się borykają. Wykazują się ponadprzeciętną spostrzegawczością, zdolnością głębokiego analitycznego myślenia czy umiejętnością szybkiego przyswajania nowych informacji. W związku z tym warto zaakceptować właściwość ich układu nerwowego.
Magdalena Kukurowska
