Astygmatyzm jest jedną z najczęściej występujących wad wzroku, zaraz obok krótkowzroczności i nadwzroczności, a często współistnieje razem z nimi. Objawia się zniekształconym widzeniem, które następuje wskutek nieprawidłowości w budowie rogówki oka. Osoba z astygmatyzmem widzi niewyraźnie niezależnie od odległości, dochodzi do tego częste mrużenie oczu, nieprzyjemne napięcie, czy bóle głowy. Na szczęście współczesna okulistyka dysponuje nowoczesnymi narzędziami, umożliwiającymi skuteczne leczenie astygmatyzmu.
Jak powstaje astygmatyzm?
Światło wpadające do prawidłowo zbudowanego oka ogniskuje się na siatkówce, gdzie powstaje ostry obraz obserwowanego obiektu. W przypadku takiej wady układu optycznego, jak nadwzroczność, ogniskowanie ma miejsce przed siatkówką, a przy krótkowzroczności za siatkówką. Jeszcze inaczej wygląda to u osób z astygmatyzmem. Ich rogówka jest wydłużona, przez co światło, które wpada do oka, staje się rozproszone. To właśnie dlatego otrzymywany obraz jest rozmyty i niewyraźny. Dodatkowo takie dolegliwości, jak częste mrużenie oczu i bóle głowy, będące skutkami nieleczonego astygmatyzmu, sprawiają, że codzienne funkcjonowanie staje się utrudnione.
Rodzaje astygmatyzmu
Astygmatyzm można podzielić na kilka rodzajów. Pierwsza z klasyfikacji dotyczy mocy skupiania światła na pionowej i poziomej płaszczyźnie:
- Astygmatyzm prosty: światło skupia się mocniej na płaszczyźnie pionowej;
- Astygmatyzm odwrotny: światło skupia się mocniej na płaszczyźnie poziomej;
- Astygmatyzm nieregularny: światło skupia się w różnych punktach na jednej płaszczyźnie.
Astygmatyzm dzielimy także ze względu na występowanie wraz z krótkowzrocznością i nadwzrocznością:
- Astygmatyzm niezłożony: nadwzroczność lub krótkowzroczność występuje tylko na jednej płaszczyźnie;
- Astygmatyzm złożony: nadwzroczność lub krótkowzroczność występuje na obu płaszczyznach;
- Astygmatyzm mieszany: na jednej płaszczyźnie występuje nadwzroczność, a na drugiej krótkowzroczność.
Jak skorygować astygmatyzm?
Astygmatyzm koryguje się m.in. za pomocą tzw. szkieł cylindrycznych o różnej mocy załamywania promieni świetlnych. Szkła są dobierane indywidualnie do rodzaju wady i mogą w jednym położeniu osi korygować nadwzroczność pacjenta, a w drugim wyrównywać kształt rogówki.
Popularnym sposobem na korekcję astygmatyzmu jest także noszenie soczewek torycznych, które mają grubszą dolną strefę i pionową linię. Soczewki korygują indywidualne różnice w budowie oka, umożliwiając tym samym prawidłowe skupianie światła na siatkówce.
Warto pamiętać, że zarówno szkła, jak i soczewki nie wyleczą astygmatyzmu, są jedynie metodami korekcji tej wady wzroku. Skuteczne leczenie astygmatyzmu zapewnia natomiast operacja z użyciem lasera.
Laserowe leczenie astygmatyzmu
Nowoczesne technologie oferują dziś całkowite wyeliminowanie niektórych wad wzroku za pomocą zabiegów laserowych. Można dzięki nim skorygować wady wzroku nawet do –6,0 dioptrii. Efekty laserowej korekcji wzroku, w odróżnieniu od noszenia szkieł czy soczewek, są trwałe.
Leczenie astygmatyzmu laserem polega na modelowaniu rogówki za pomocą wiązki promieni laserowych. Co ważne, metoda ta jest bezbolesna, ponieważ pacjentowi podaje się specjalne krople znieczulające. Zabieg trwa kilkanaście minut i jest całkowicie bezpieczny, ponieważ laser ma funkcję śledzenia ruchów gałki ocznej, co uniemożliwia przypadkowe cięcie. Jedną z największych zalet laserowego leczenia astygmatyzmu jest fakt, że poprawa widzenia następuje niemal natychmiast.
