Depresja dziecka wcale nie jest tak rzadko spotykanym problemem, jak mogłoby się wydawać. Bardzo często mamy jednak problem z jej rozpoznaniem. Zadajemy sobie wówczas pytanie: stres czy depresja dziecka – co dolega mojemu nastolatkowi? Choć odpowiedź na to pytanie nie jest jasna i jednoznaczna, postaramy się udzielić kilku przydatnych wskazówek.
Spis treści:
- Stres nastolatka – co go powoduje?
- Dlaczego dzieci nie radzą sobie ze stresem?
- Od czego zależy reakcja na stres?
- Eustres i dystres
- Jak stres przechodzi w depresję?
- Stres czy depresja dziecka?
Stres nastolatka – co go powoduje?
Wbrew pozorom, życie nastolatka nie jest usłane różami. Młody człowiek przeżywa wiele stresujących sytuacji. Tutaj należy wymienić trudne emocje związane z nauką, rówieśnikami, pierwszą miłością czy relacjami w rodzinie. Wszystko to może zachwiać jego równowagą psychiczną. Wystarczy, że nasze dziecko nie nosi markowych ubrań, by stało się klasowym outsiderem i padało ofiarą internetowego hejtu. Także nauczyciele bywają zbyt wymagający. Nie chodzi tutaj wcale o sytuację, gdy nasza pociecha jest leniwa i lekceważy swoje obowiązki. Nauczyciel też potrafi wyżywać się na dziecku, które przypomina mu jego własne. Może je częściej brać do odpowiedzi i zadawać mu trudne pytania, na które nasza pociecha nie zna odpowiedzi, ponieważ te zagadnienia nie były wcześniej omawiane. Także pierwsza miłość, zwłaszcza gdy źle ulokujemy uczucie, potrafi wywołać ogromny stres. Relacje w rodzinie też nie zawsze układają się poprawnie. Czasem rodzice ciągle się kłócą i rozważają rozwód, co powoduje zachwianie poczucia bezpieczeństwa u dziecka.
Dlaczego dzieci nie radzą sobie ze stresem?
Nastolatek często nie potrafi radzić sobie ze stresem. Brakuje mu w tym doświadczenia. Dziecko dopiero uczy się rozpoznawać emocje i nad nimi panować. Ta umiejętność wykształca się dopiero po 20. roku życia. Nie można zatem mieć pretensji do nastolatka, że nie umie zarządzać swoimi emocjami, zwłaszcza gdy sami nie świecimy przykładem. Młody człowiek ma jeszcze niedojrzały układ nerwowy.
Od czego zależy reakcja na stres?
Od czego zależy reakcja na stres? Jeden nastolatek zdenerwuje się zaistniałą sytuacją, ale po chwili powróci do psychicznej równowagi. Drugi będzie sobie radził z tym dużo gorzej. Zacznie sięgać po alkohol, uciekać z domu. Wpadnie w szpony autoagresji. Naukowcy przekonują, że reakcja nastolatka na stres zależy od konstrukcji psychicznej, genów, kontaktów z rodzicami i doświadczeń z przeszłości. Jeśli rodzice nie najlepiej radzą sobie z emocjami, nie potrafią rozładować stresu w zdrowy sposób, dziecko też ma z tym problem. Nie ma bowiem skąd czerpać dobrych wzorców. W tym miejscu warto podkreślić, iż nastolatek uczy się poprzez naśladownictwo. Jeśli rodzic jest wspierający i akceptujący, dziecko wie, że może do niego zwrócić się z problemem i opowiedzieć mu o szykanach w szkole. Wówczas np. mama może porozmawiać z wychowawcą, szkolnym pedagogiem lub zmienić szkołę, do której uczęszcza jej pociecha.
Eustres i dystres
Stres nie zawsze jest negatywny. Tutaj należy wyróżnić jego dwie odmiany. Eustres nazywamy stresem pozytywnym, ponieważ motywuje nas do działania, w tym nauki. Np. dziecko wie, że samo zawaliło, bo nie przygotowało się do lekcji. Nadrabia zaległości i następnym razem samo zgłasza się do odpowiedzi, aby poprawić ocenę niedostateczną. Szkodliwy dla dziecka jest dystres, czyli stres negatywny, o przewlekłym charakterze, który pozbawia radości życia i woli walki.
Jak stres przechodzi w depresję?
Niestety, przewlekły stres, np. związany z codziennymi szykanami w szkole, z czasem może przerodzić się w depresję, której towarzyszą myśli samobójcze. To niezwykle groźne zjawisko, którego w żadnym wypadku nie należy lekceważyć.
Stres czy depresja dziecka?
Gdy dziecko jest smutne, zamyka się w pokoju, nie chce wychodzić do kolegów, nie interesuje się piłką nożną, która wcześniej je fascynowała, to znak, że dzieje się z nim coś niedobrego. Uważny rodzic podejmie z pociechą rozmowę. Okaże otwartość i akceptację. To może pomóc dziecku się otworzyć i porozmawiać o problemie. Dobrze jest zapewnić mu jakieś atrakcje, np. zaprosić na pizzę na mieście, wesołe miasteczko etc. To może poprawić nastrój nastolatkowi i pomóc mu opowiedzieć o problemie. Jeśli jednak nasze starania nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, konieczna może okazać się konsultacja z psychologiem lub psychiatrą. Choć ciężko przekonać swoją pociechę do terapii, to gdy uda się to zrobić, można uzyskać świetne rezultaty i wyraźną poprawę.
