Kolka u noworodka – jakie są przyczyny, jak przeciwdziałać?
Warto zacząć od tego, że kolka u noworodka może być rozpoznana wówczas, gdy określone objawy, czyli m.in. towarzyszące trudnym do ukojenia napadom płaczu podkurczanie nóżek, drażliwość, wzdęcia, nie mają żadnej konkretnej przyczyny. Innymi słowy, dziecko rozwija się prawidłowo, nie traci na wadze, nie gorączkuje, nie stwierdza się u niego żadnych chorób. Równie istotne jest to, że kolka u noworodka występuje zazwyczaj pomiędzy 3. tygodniem a 5. miesiącem życia (1). Ataki kolki dokuczają najczęściej w godzinach popołudniowych i wieczornych (1).
Nie każdy płacz i nie każde podkurczanie nóżek od razu musi oznaczać kolkę. Warto też zaznaczyć, że kolka nie jest chorobą i samoistnie zanika wraz z rozwojem niemowlęcia. Powodem jej występowania jest bowiem najczęściej niedojrzałość układu pokarmowego, a ponadto jej występowaniu mogą sprzyjać takie czynniki jak np. nietolerancja pokarmowa czy nieodpowiednia technika karmienia maluszka (1).
Jak zatem pomóc dziecku, któremu dokucza kolka? Tak naprawdę trudno całkowicie wyeliminować kolkę, jeśli noworodek ma do niej predyspozycje. Oczywiście warto przyjrzeć się sposobowi karmienia i zmodyfikować go w razie potrzeby. W przypadku, kiedy niemowlę karmione jest mlekiem modyfikowanym, po zasięgnięciu porady lekarza można zmienić mieszankę na tą typu comfort. Ponadto, jeśli kolce towarzyszą inne niepokojące objawy, konieczne jest udanie się na konsultację do pediatry.
Zamiast sięgać po różnego rodzaju leki (większość z nich nie ma udowodnionego działania przeciw kolce), lepiej sięgnąć po domowe, bezpieczne sposoby (1). Należą do nich m.in. ciepła kąpiel i/lub ciepłe okłady, masaż plecków oraz brzuszka. Trzeba też zadbać o najbardziej przyjazne otoczenie – właściwą temperaturę pomieszczenia, spokój i ciszę.
Czkawka u noworodka – jakie są przyczyny, jak przeciwdziałać?
Czkawka u noworodka może być w równym stopniu uciążliwa dla maleństwa co kolka. Podobnie jak ta ostatnia czkawka także nie jest co do zasady chorobą ani objawem chorobowym, mija samoistnie i nie trzeba się nadmiernie martwić, gdy występuje. Jak się okazuje, maluszki miewają czkawkę już w życiu płodowym (2).
Czkawka u noworodka, jak również u starszych dzieci i osób dorosłych, jest niczym innym jak odruchowym skurczem przepony oraz mięśni międzyżebrowych, który poprzedzony jest gwałtownym zamknięciem głośni (2). Jako że jest to odruch, nie mamy na nią wpływu. Czkawka u noworodka powstaje najczęściej wskutek szybkiego oraz nadmiernego przepełnienia żołądka – z powodu np. łapczywego picia i jedzenia (2,3).
Jak sobie z nią poradzić? „Klasyczne” metody na czkawkę, takie jak stawanie na głowie, wypijanie duszkiem szklanki wody czy straszenie oczywiście absolutnie nie wchodzą w grę w przypadku niemowlaczka! Zresztą tak naprawdę niewiele pomagają i wcale nie są skuteczne, bowiem czkawka jest objawem samoograniczającym się, co oznacza, że po prostu sama mija po kilku chwilach.
Chcąc zminimalizować ryzyko wystąpienia czkawki u noworodka, warto rozpocząć jego karmienie, zanim będzie on bardzo głodny – wówczas jest szansa, że nie będzie jadł bardzo łapczywie (to prosta droga do czkawki) (3). Kiedy natomiast czkawka już się pojawi, można unieść maluszka w pozycji pionowej, dzięki czemu nagromadzone w żołądku gazy będą miały łatwiejszą drogę wyjścia.
Uwaga! Jeśli dziecko jest zdrowe, a czkawka pojawia się tylko na chwilę i nie powoduje dużego dyskomfortu, nie trzeba się nią przejmować, bowiem nie stanowi żadnego objawu chorobowego. Jeżeli zaś jest niezwykle uporczywa i długotrwała – tj. powyżej 48 godzin – może negatywnie wpływać na samopoczucie dziecka (3). Czkawka przewlekła (trwająca ponad 2 miesiące) może odbić się niekorzystnie na rozwoju dziecka, powodując m.in. zaburzenia snu oraz utratę masy ciała (3). W takiej sytuacji nie należy zwlekać, ale od razu udać się na konsultację do pediatry, który zleci niezbędne badania.
Aby osiągnąć najlepsze efekty należy dbać o zdrową dietę w czasie ciąży i po urodzeniu dziecka. Nie należy decydować się na nieuzasadnione dokarmianie
Karmienie butelką może powodować osłabienie laktacji
Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt
Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia i zapewnia najwięcej korzyści Twojemu dziecku
Bibliografia:
1. Dr med. Szymański H., dr med. Pejcz J., Kolka u niemowląt (niepokój i płacz), https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/prawidlowyrozwoj/rozwojfizyczny/73436,kolka-u-niemowlat-niepokoj-i-placz, data dostępu: 05.10.2019
2. Lek. med. Jamruszkiewicz K., Czkawka u niemowląt, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/93777,czkawka-u-niemowlat, data dostępu: 05.10.2019
3. Dr med. Lange J., Czkawka u dziecka, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/76129,czkawka-u-dziecka, data dostępu: 05.10.2019
Materiał partnera
Moja córka bardzo szybko piła mleko, przez co regularnie miała czkawki.
Bardzo wartościowy artykuł dla młodych mam:)
Niestety, trzeba pilnować, by dziecko nie jadło zbyt łapczywie.
Warto wiedzieć, jak rozpoznać kolkę u niemowlaka.
Mój synek często miewał kolki, nieźle nas one wymęczyły.
Moje dziecko często miewa kolki, dobrze wiedzieć, jak działać w takich sytuacjach.
Ja byłam dzieckiem, które ciągle miewało kolki. Nie dawałam spać mojej mamie.