Genetycznie modyfikowana żywność pochodzi od roślin lub zwierząt, których materiał genetyczny został sztucznie zmieniony. W wyniku działania inżynierii genetycznej organizmy są wzbogacane o geny pochodzące od innych gatunków. Niekiedy naturalnie występujące geny są eliminowane lub modyfikowane w celu nadania nowych cech hodowanym warzywom czy trzodzie. Żywność GMO wzbudza wiele kontrowersji. Jej zwolennicy wskazują na korzyści dla środowiska oraz przedłużenie trwałości produktów spożywczych. Przeciwnicy za to uważają, że skutki spożywania takich produktów mogą być niekorzystne dla naszego zdrowia. Wielu z nich uważa, że żywność GMO wywołuje alergie pokarmowe. Czy to prawda?
Alergia pokarmowa to nadmierna reakcja naszego organizmu na niektóre składniki występujące w pożywieniu. Antygenami, które wywołują objawy uczulenia, są najczęściej białka. Układ odpornościowy alergika uznaje produkty spożywcze za potencjalne patogeny i usiłuje je zwalczyć. Skutkiem tego są przykre dolegliwości ze strony skóry, przewodu pokarmowego lub dróg oddechowych. Czy żywność GMO uczula bardziej niż naturalna?
Żywność GMO – czym jest?
GMO to akronim od angielskiej nazwy Genetically Modified Organism, która oznacza organizmy zmodyfikowane genetycznie. Pewne gatunki roślin i zwierząt mogą zostać sztucznie wzbogacone o geny pochodzące z innych organizmów. Dzięki temu mogą nabyć nowe cechy, które są korzystne dla producenta żywności. Niekiedy niekorzystne geny są też modyfikowane bądź eliminowane. Dzięki inżynierii genetycznej rośliny mogą stać się odporne na herbicydy wykorzystywane do walki z chwastami. Zmodyfikowano w ten sposób soję, kukurydzę, rzepak, tytoń i pomidory. Zmienione rośliny stają się także niewrażliwe na złe warunki środowiska i choroby lub produkują toksyczne dla owadów związki. Inżynieria genetyczna uzyskała także zwierzęta transgeniczne, które charakteryzują się szybszym wzrostem lub produkują nietypowe dla nich substancje. Czy pozyskiwana z takich organizmów żywność GMO jest zdrowa?
GMO – jakie są zalety zmienionej żywności?
Inżynieria genetyczna pozwala na uzyskanie roślin i zwierząt o nietypowych dla nich cechach. Daje to wiele korzyści hodowcom, rolnikom i producentom żywności. Zmodyfikowane rośliny mogą być uprawiane na terenach nieprzyjaznych dla rolnictwa. Są odporne na choroby, pasożyty i żerowanie owadów, dzięki czemu dają większy plon. Pozyskiwane warzywa, owoce czy zboża zostają dłużej świeże, co sprawia, że w wyniku transportu producent nie ponosi strat. Zwolennicy żywności GMO wskazują także na aspekty pozytywne dla konsumentów. Produkty pozyskiwane z modyfikowanych organizmów są szczegółowo badane przed wprowadzeniem na rynek. Ponadto uprawa zmienionych roślin nie wymaga używania tak dużej ilości środków chwastobójczych, które potem spożywamy wraz z warzywami. Społecznicy wskazują na inny pozytywny aspekt GMO: tak uzyskiwana żywność może pomóc zmniejszyć głód na świecie.
Żywność GMO – jakie są jej wady?
Żywność GMO została wprowadzona stosunkowo niedawno, dlatego jej zalety nie są jednoznacznie potwierdzone. Przeciwnicy modyfikowanych organizmów wskazują za to na szereg wad inżynierii genetycznej. Zmienione gatunki są uwalniane do środowiska, a ich obecność w ekosystemie może w nieprzewidywalny sposób wpłynąć na przyrodę. Bardziej odporne rośliny mogą wyprzeć rodzime gatunki, przyczyniając się do zmniejszenia bioróżnorodności. GMO nie pozostaje bez wpływu na nasze zdrowie. Jeśli geny warunkujące odporność przeciwko herbicydom przeniosą się na chwasty, konieczne okaże się używanie silniejszych środków ochrony roślin. Poza tym nieznane są długofalowe skutki spożywania zmodyfikowanej żywności. Badania nie wykazały jednoznacznie, że może ona szkodzić ludziom. Jednakże może się okazać, że po dłuższym czasie takie pożywienie stanie się przyczyną nowotworów, zaburzeń płodności czy chorób układu pokarmowego.
Alergie pokarmowe a żywność GMO
Żywność GMO niejednoznacznie wpływa na alergie pokarmowe. Faktem jest, że może szkodzić uczulonym osobom. Organizmy są często modyfikowane w celu otrzymania większej ilości białka. To właśnie proteiny są odpowiedzialne za wywoływanie reakcji alergicznych. Alergik, który zje tak zmieniony produkt, może doświadczyć znacznie silniejszych symptomów. Co więcej, organizmy GM często są wzbogacone o geny pochodzące od innych gatunków. Ma to na celu poprawę ich smaku lub wyglądu, lecz może być niebezpieczne dla osób z alergiami. W ten sposób zmodyfikowano soję, dodając do niej geny orzechów brazylijskich. Niestety, zjedzenie tych strączkowych roślin wywołało u osób z alergią na orzechy bardzo nasilone dolegliwości. Trudno przewidzieć, czy w żywności GMO nie ma przypadkiem białek, które akurat nas uczulają. W wyniku inżynierii genetycznej powstają także nowe proteiny, które mogą mieć nieprzewidywalne właściwości alergizujące.
Karolina Solga