Łysienie plackowate może pojawić się w każdym wieku. Najczęściej jego pierwsze objawy występują już w okresie dzieciństwa. Większość pacjentów cierpiących na tę chorobę ma mniej niż 30 lat. Im wcześniej się ona pojawia, tym mniejsze są szansę na jej pełne wyleczenie. Łysienie plackowate jest przewlekłym, zapalnym schorzeniem. W jego przebiegu dochodzi do uszkodzenia mieszków włosowych i wypadania włosów. Na owłosionej skórze głowy powstają wtedy plamy pozbawione włosów, przypominające kształtem placki. Choroba dotyka nie tylko mężczyzn, ale również kobiety. Czy wpływ na nią ma pseudoalergia pokarmowa?
Pseudoalergia pokarmowa objawia się podobnie jak typowe uczulenie. Jednak przyczyną jej dolegliwości nie są przeciwciała, a nadmierne wytwarzanie histaminy. Jej produkcja jest wzmożona pod wpływem spożywania niektórych składników odżywczych. W reakcji nie bierze udziału układ immunologiczny, dlatego schorzenia nie wykrywają testy skórne. Jaki jest związek pseudoalergii pokarmowej z łysieniem plackowatym?
Łysienie plackowate – na czym polega?
Łysienie plackowate polega na ogniskowej, niebliznowaciejącej utracie włosów. Prawdopodobnie choroba ta dotyka nawet 2% populacji ogólnej. Typowe dla niej jest występowanie plam pozbawionych włosów, przy czym skóra w ich obrębie nie wykazuje zmian chorobowych. Wyróżnia się kilka postaci łysienia plackowatego: ogniskowe, rozlane, wężykowate, całkowite i uogólnione. Przy odmianie wężykowatej włosy wypadają jedynie w okolicy potylicznej i skroniowej. Łysienie całkowite powoduje utratę wszystkich włosów na głowie, a uogólnione obejmuje całe ciało pacjenta. Schorzenie przebiegać może w bardzo różny i trudny do przewidzenia sposób. U niektórych chorych mija samoistnie, niekiedy jednak zdarza się, że gwałtownie postępuje i prowadzi do utraty wszystkich włosów. Rzadziej obserwuje się nawrotowy charakter choroby.
Przyczyny rozwoju łysienia plackowatego
Łysienie plackowate to choroba o niepoznanej dotąd etiologii. Przypuszcza się, że 20% jej przypadków ma podłoże genetyczne. Wpływ na rozwój schorzenia może mieć również stres, nieprawidłowo pracujący układ odpornościowy oraz zaburzenia wydzielania gruczołów dokrewnych. Istnieje wiele hipotez tłumaczących występowanie łysienia plackowatego. Zwolennicy jednej z nich twierdzą, że winny jest zaburzony cykl wzrostu włosów. Jednak wyraźny jest charakter zapalny choroby. Choć nie pojawia się zaczerwienienie skóry ani jej nieprawidłowe ucieplenie, badania zmienionych okolic wykazały nadmierną produkcję czynników zapalnych. Z tego powodu wiele naukowców uznaje łysienie plackowate za chorobę autoimmunologiczną. W zajętych przez nie miejscach dochodzi do gromadzenia się komórek odpornościowych. Co ciekawe, włosy chorego odrastają, gdy stan zapalny minie.
Pseudoalergia pokarmowa – czym jest?
Pseudoalergia pokarmowa objawia się podobnie jak typowe uczulenie. Substancją wywołującą przykre symptomy w jej przebiegu jest także histamina. Jej wydzielanie jednak nie jest efektem działania układu odpornościowego. Nadmierna produkcja tego czynnika zapalnego ma miejsce po spożyciu niektórych pokarmów. Dolegliwości u chorego pojawiają się dopiero po kilku lub kilkunastu godzinach, co utrudnia rozpoznanie schorzenia. W wyniku pseudoalergii pokarmowej pojawić się może wysypka, spadek ciśnienia krwi, silne bóle głowy, katar czy problemy żołądkowe. Histamina obecna jest w wielu produktach spożywczych: dojrzewających serach, wędlinach, piwie, kiszonej kapuście, bakłażanach czy owocach, takich jak truskawki i cytrusy. Aby pozbyć się przykrych objawów, należy wyeliminować te produkty z diety.
Pseudoalergia pokarmowa a łysienie plackowate
Łysienie plackowate nie ma podłoża alergicznego, jednak na jego przebieg pewien wpływ ma pseudoalergia pokarmowa i nietolerancja niektórych produktów. Leczenie pseudoalergii oraz immunoterapia swoista mogą cofnąć objawy tej uciążliwej choroby. Łysienie plackowate często towarzyszy atopowemu zapaleniu skóry, czyli dermatozie objawiającej się swędzeniem skóry i nieestetycznym wypryskiem. Zaostrzenie objawów AZS obserwuje się, gdy alergik spożywa uczulające go produkty. Stosowanie diety eliminacyjnej powoduje złagodzenie jego symptomów, a jednocześnie odrost włosów. Uznaje się, że u dzieci z łysieniem plackowatym warto wykonywać cytometrię przepływową. Pozwala ona na określenie ilości limfocytów. Dodatkowo przydatne jest wykonanie mikrohodowli limfocytów krwi obwodowej, co pozwala na ocenę ich jakości. Wszelkie zaburzenia mogą wskazywać na zaburzenia pracy grasicy. Podanie jej hormonów może poskutkować właściwą regeneracją tkanek.
Leczenie łysienia plackowatego
Terapia łysienia plackowatego może trwać bardzo długo. Niestety, często nie przynosi oczekiwanych efektów. Chorym podaje się preparaty o działaniu immunosupresyjnym, takie jak kortykosteroidy czy cyklosporyna. W leczeniu wykorzystuje się także środki, które nieswoiście stymulują porost włosów – najpopularniejszy jest minoksydyl. Skuteczne niekiedy okazuje się drażnienie skóry tak zwanymi uczulaczami. Na skórę głowy działa się wtedy alergenami kontaktowymi lub promieniami UVA po podaniu leku uczulającego na światło. Prowadzi to do łuszczenia się skóry, co pobudza porost włosów. Coraz popularniejsze jest także użycie lasera. Promieniowanie laserowe penetruje skórę i wpływa na odrośnięcie owłosienia. Niestety, choć zabieg ten jest dość skuteczny, należy powtarzać go od 8 do 30 razy, by dał zauważalne rezultaty. Niekiedy lekarze zalecają niepodejmowanie żadnej terapii. W niektórych przypadkach choroba samoistnie ulega remisji.
Karolina Solga
