Atopowe zapalenie skóry jest najczęściej rozpoznawaną dermatozą o podłożu alergicznym. Ta przewlekła, zapalna choroba skóry pojawia się głównie u dzieci. Cierpi na nią nawet co piąty maluch w Polsce. Choć duża część atopików wyrasta ze schorzenia, niektórzy muszą borykać się z nim do końca życia. Szacuje się, że AZS dotyczy nawet 2% populacji dorosłych Polaków. Objawia się ono uciążliwym świądem, łuszczeniem się naskórka i nieestetycznym wypryskiem. Podstawą jego leczenia jest właściwa higiena i pielęgnacja skóry. Wyjątkowo skuteczne są kosmetyki przeznaczone specjalnie dla atopików, czyli emolienty.
Emolienty to zmiękczające, natłuszczające i nawilżające preparaty, które są niezbędne dla chorych na atopowe zapalenie skóry. Bazą specyfików są oleje mineralne, a w ich skład wchodzą także związki wspomagające regenerację naskórka i odżywienie skóry. Kosmetyki dla atopików nie mogą zawierać sztucznych barwników, konserwantów czy substancji zapachowych. Regularne stosowanie emolientów pozwala na kontrolowanie przykrych objawów choroby.
Atopowe zapalenie skóry – na czym polega?
Atopowe zapalenie skóry to choroba o podłożu alergicznym. Organizm atopików wydziela nadmierną ilość przeciwciał IgE w odpowiedzi na kontakt z alergenami. Chorzy mają przez to dużą skłonność do występowania stanów zapalnych skóry. Mogą cierpieć na uczulenie pokarmowe lub wziewne, nierzadko też obie te dolegliwości występują równocześnie. Obecność w jadłospisie atopików uczulających pokarmów lub styczność z alergenami wziewnymi, takimi jak kurz czy naskórek zwierząt, negatywnie odbija się na ich skórze. Jej ochronny hydrolipidowy płaszcz ulega zniszczeniu, przez co staje się przepuszczalna dla patogenów i drażniących substancji. Atopowa skóra traci wodę około 5 razy szybciej niż cera osób zdrowych. Z tego powodu jest przesuszona i silnie swędząca. Dodatkowo nadkażenia bakteryjne i grzybicze zaostrzają stan zapalny, nasilając przykre objawy wyprysku atopowego.
Przyczyny atopowego zapalenia skóry
Rozwój atopowego zapalenia skóry uwarunkowany jest czynnikami genetycznymi, odpornościowymi i środowiskowymi. Podłożem dermatozy jest atopia, czyli dziedziczna skłonność do chorób alergicznych. Jednakże nie przesądza ona o wystąpieniu AZS. Choroba pojawia się, gdy atopik dodatkowo narażony jest na kontakt z alergenami oraz zanieczyszczenia środowiska. Udowodniono, że wyprysk atopowy częściej dotyczy dzieci mieszkających w krajach wysoko rozwiniętych, a szczególnie tych z dużych miast. Podstawowym czynnikiem wyzwalającym chorobę jest alergia. U niemowląt najczęściej jest to uczulenie pokarmowe. Przebieg atopowego zapalenia skóry zaostrza dodatkowo niewłaściwa pielęgnacja z wykorzystaniem drażniących środków myjących. Na skórę atopową negatywnie wpływa także syntetyczna i obcisła odzież, obfite pocenie się czy nawet silny stres.
Świąd, wypryski, łuszczenie naskórka – przykre objawy AZS
Atopowa skóra jest bardzo sucha, przez co uporczywie swędzi. Duża część atopików określa świąd jako nieznośny i niepozwalający na normalne funkcjonowanie. Intensywne drapanie skóry uszkadza ją, tworząc wrota dla chorobotwórczych patogenów. Główną przyczyną nadkażeń u chorych na AZS jest gronkowiec złocisty. Przylega on z łatwością do przesuszonej skóry, stając się przyczyną zaostrzenia stanu zapalnego. Na skórze atopika pojawiają się liczne czerwone plamy, wypryski i grudki, a naskórek mocno się łuszczy. U niemowląt zmiany te obejmują najczęściej twarz, głowę i szyję. U dzieci między 4. a 10. rokiem życia pojawiają się na kończynach: powierzchniach zgięciowych stawów oraz grzbietach dłoni i rąk. Dorośli mogą skarżyć się na wyprysk występujący symetrycznie na ciele. Stosunkowo rzadko dochodzi do erytrodermii, czyli zajęcia całej powierzchni skóry chorego.
Właściwa pielęgnacja skóry atopowej
Wyprysk atopowy wymaga od chorego wyjątkowej dbałości o pielęgnację skóry. Atopik musi zrezygnować z noszenia obcisłych, syntetycznych ubrań. Nie zaleca mu się także odzieży wełnianej, która podrażnia, a nawet rani delikatną skórę. Najlepsze dla niego będą przewiewne ubrania z organicznej bawełny. Atopowa cera źle reaguje na pocenie się, chlorowaną wodę czy przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach. Z tego powodu AZS jest wyjątkowo uciążliwe, gdy panują upały. Co gorsza, objawy choroby mogą nasilić się w wyniku silnego stresu. Zakazane jest również wykorzystywanie tradycyjnych mydeł czy żeli pod prysznic. Silnie wysuszają one skórę, przez co wywołują uciążliwy świąd. Przy atopowym zapaleniu skóry podstawą pielęgnacji jest stosowanie odpowiednich, hipoalergicznych kosmetyków. Pozwolą one na złagodzenie przykrych objawów i kontrolowanie przebiegu choroby.
Na objawy AZS pomogą ci emolienty
Emolienty to preparaty przeznaczone dla atopików, stworzone na bazie olejów mineralnych. Służą do zmiękczania, nawilżania i natłuszczania ich delikatnej skóry. Dodatkowo uelastyczniają ją i wspomagają regenerację naskórka. W skład tych specyfików wchodzą nieuczulające substancje, takie jak wazelina, kwasy tłuszczowe czy gliceryna. Emolienty występują w postaci kremów, żeli do kąpieli, emulsji, oliwek, mleczek czy balsamów. Dzięki temu można wykorzystywać je zarówno do mycia ciała, jak i jego smarowania. Kosmetyki te pozwalają na złagodzenie uciążliwego świądu skóry. Przywracają naturalną barierę ochronną naskórka, co zapobiega wnikaniu szkodliwych patogenów. Eliminują też ogniska zapalne i poprawiają wygląd skóry. Warto pamiętać, że atopicy powinni stosować emolienty przez cały czas, nie tylko w okresie zaostrzenia objawów. Pozwala to na wydłużenie etapu wycofania się choroby oraz zapobiega jej nawrotom.
Karolina Solga
