Alergia pokarmowa jest reakcją naszego układu odpornościowego nawet na niewielkie ilości uczulającego pokarmu. Organizm alergików nie toleruje niektórych składników, uznając je za szkodliwe patogeny. Usiłuje je zwalczyć, czego efektem są przykre objawy ze strony skóry, układu pokarmowego lub dróg oddechowych. Najgroźniejszym skutkiem uczulenia jest wstrząs anafilaktyczny. Wśród alergenów prym wiodą orzechy, jaja, mleko, owoce morza i cytrusy. Alergia na orzechy jest wyjątkowo silna. Prawdopodobnie dotyczy nawet 1% populacji ludzkiej. Jakie może przybierać postacie?
Alergia na orzechy daje bardzo silne objawy. Pojawiają się one natychmiast po zjedzeniu alergenu. Nie wszystkie orzechy uczulają jednak tak samo. Najczęściej spotykane jest uczulenie na orzeszki ziemne, które wchodzą w skład masła orzechowego. Rzadziej alergicy nie tolerują orzechów włoskich, laskowych, migdałów czy pistacji. Alergia na te specjały jest wyjątkowo uciążliwa. Orzechy znajdują się między innymi w słodyczach, pasztetach, płatkach śniadaniowych czy pieczywie.
Skąd się bierze alergia na orzechy?
Alergia pokarmowa to wynik nadgorliwej reakcji naszego organizmu na spożycie niektórych substancji. Za większość uczuleń odpowiedzialne są białka. Podobnie jest w przypadku orzechów. Orzeszki ziemne zawierają białka Ara h1 i Ara h2, które są odpowiedzialne za reakcję alergiczną. Białka obecne w orzechach mają podobną budowę. Z tego powodu osoba uczulona na ich jeden typ, może wykazywać nadwrażliwość także względem innych orzechów. Ich alergeny są tak silne, że mogą wywołać objawy nawet wtedy, gdy chory ich nie spożywa. Wystarczy otworzyć przy alergiku puszkę z orzechami lub podać mu rękę, w której je trzymaliśmy wcześniej, by wywołać przykrą reakcję. Należy także pamiętać, że większe właściwości uczulające mają orzechy surowe i pieczone. Gotowanie i smażenie może za to osłabić alergizujące działanie przysmaku.
Alergia na orzechy – jakie może przybierać postacie?
Objawy i postacie alergii na orzechy są kwestią indywidualną. Niektóre osoby skarżą się jedynie na lekkie dolegliwości. Niestety, u części alergików symptomy są bardzo silne i zagrażają nawet ich życiu. Występuje u nich wtedy wstrząs anafilaktyczny, który jest uogólnioną reakcją organizmu zagrażającą życiu chorego. Mniej niebezpieczne objawy dotyczą skóry. Pojawić się może wysypka, zaczerwienienie czy pokrzywka. Alergia pokarmowa wpłynąć może na drogi oddechowe. Chory doświadcza wtedy napadu kichania, nieżytu nosa lub skurczu oskrzeli. Często występują również zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunka czy bóle brzucha. Orzechy wywołują również zespół alergii jamy ustnej. W jego przebiegu pojawia się mrowienie lub pieczenie oraz obrzęk warg, gardła, języka i jamy ustnej.
Jak rozpoznać alergię na orzechy?
Podejrzenie alergii na orzechy wymaga konsultacji z lekarzem alergologiem. Przeprowadzi on z nami dokładny wywiad. Zapyta nas o okoliczności wystąpienia objawów, ich nasilenie i czas wystąpienia. Istotne jest też, czy wcześniej doświadczaliśmy tego typu dolegliwości lub na uczulenie cierpiał ktoś z naszej rodziny. Następnie specjalista skieruje nas na testy na alergię. W przypadku alergii pokarmowych wykonuje się testy skórne. Polegają na naniesieniu na skórę pacjenta preparatów z alergenami w celu uwidocznienia reakcji alergicznej. Przydatne mogą być także badania krwi oceniające poziom przeciwciał klasy IgE, który wzrasta przy alergii. Niekiedy lekarz stosuje testy prowokacyjne. Opierają się one na podaniu choremu pewnej ilości potencjalnego alergenu. Badanie to jest jednak ryzykowane, ponieważ może wywołać reakcję anafilaktyczną.
Alergia na orzechy – leczenie
Alergia pokarmowa nie jest chorobą, a reakcją naszego układu odpornościowego. Z tego powodu jej leczenie przyczynowe jest niemożliwe. Najlepszym sposobem na uniknięcie objawów jest całkowite wyeliminowanie szkodliwego składnika z diety. Dotyczy to nie tylko samych orzechów, ale też wszelkich produktów, które je zawierają. Dodatkowo w leczeniu stosuje się leki przeciwhistaminowe, które hamują stan zapalny. Łagodzą one przykre dolegliwości. Osoby zagrożone wstrząsem anafilaktycznym powinny mieć przy sobie ampułkostrzykawki z adrenaliną. Podanie jej w odpowiednim czasie może uratować im życie.
Jak wyeliminować orzechy z diety?
Dieta eliminacyjna w przypadku alergii na orzechy jest dużym wyzwaniem. Orzechy ziemne znajdują się w słodyczach, batonikach i płatkach śniadaniowych. Dodawane są do wypieków, by były bardziej chrupkie. Są częstym składnikiem sosów, potraw kuchni orientalnej, dań wegetariańskich i marcepanu. Musimy uważać także na olej arachidowy obecny w wielu kosmetykach. Inne typy orzechów, takie jak włoskie czy nerkowca, mogą być w składzie lodów, krakersów czy mortadeli. Alergik powinien uważnie czytać etykiety kupowanych produktów. Uczulające składniki są w nich pogrubione i podkreślone. Problemem może okazać się posiłek w restauracji. Warto dopytać kelnera o dokładny skład potraw. Jeżeli nie uzyskamy takiej informacji, bezpieczniej będzie zrezygnować z danego posiłku.
Karolina Solga
U mnie alergia na orzechy laskowe niestety