Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba charakteryzująca się okresami zaostrzeń i remisji. Najczęściej rozwija się u niemowląt i małych dzieci. Choruje jednak na nią także 4-5% dorosłych na całym świecie. Objawy AZS obejmują zaczerwienienie skóry, wypryski, łuszczenie naskórka i przykry świąd. Ich lokalizacja zależy w dużym stopniu od wieku chorego. Wyjątkowo dokuczliwe jest atopowe zapalenie skóry twarzy ze względu na problem z ukryciem zmian skórnych.
Skóra atopowa jest sucha, łatwo ulega podrażnieniom i zakażeniom bakteryjnym lub grzybiczym. Uciążliwy świąd i nieestetyczny wyprysk wpływa nie tylko na kondycję zdrowotną atopika. Zmiany skórne zlokalizowane na rękach, nogach i twarzy są trudne do ukrycia. Często stają się przyczyną kompleksów chorego. Jak leczyć atopowe zapalenie skóry twarzy?
Czym jest atopowe zapalenie skóry?
Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłym, zapalnym schorzeniem o podłożu alergicznym. Kontakt z alergenami wziewnymi lub pokarmowymi sprawia, ze skóra atopika traci swoje ochronne właściwości. Staje się przesuszona i skłonna do podrażnień. Uciążliwy świąd sprawia, że chory nieustannie się drapie, co dodatkowo uszkadza naskórek. Przez rany wnikają drobnoustroje, które stają się przyczyną nadkażeń i zaostrzenia stanu zapalnego. W Polsce na AZS choruje aż 22% dzieci. Zazwyczaj pierwsze objawy występują u nich już przed 5. rokiem życia. Część maluchów wyrasta z choroby w miarę dorastania. Niestety, niektóre z nich będą musiały zmagać się ze schorzeniem przez całe życie. Atopowe zapalenie skóry twarzy jest o tyle uciążliwe, że trudno je ukryć. Dlatego tak istotna jest właściwa pielęgnacja skóry atopowej i podjęcie leczenia.
Objawy atopowego zapalenia skóry
Wyprysk atopowy po raz pierwszy manifestuje się u niemowląt i małych dzieci. Obejmuje u nich zazwyczaj twarz, a w szczególności policzki. Może też wystąpić na szyi i skórze głowy. Zmiany często sączącą się, mogą pojawić się grudki, pęcherzyki i nadżerki. U starszych dzieci AZS zwykle atakuje skórę dłoni, stóp, tułowia, zgięć łokci i kolan. Ich naskórek jest pogrubiony i silnie się łuszczy. U dorosłych choroba może objąć całe ciało, a zmiany zazwyczaj są symetryczne. Atopowe zapalenie skóry często ulega u nich remisji i nawraca w wyniku kontaktu z alergenami czy silnego stresu. Symptomy schorzenia mogą różnić się u poszczególnych osób zarówno obszarem występowania, jak i nasileniem. Jego charakterystycznym objawem jest zawsze uciążliwy świąd. Często nie daje on atopikowi spać, stając się przyczyną rozdrażnienia i kłopotów z koncentracją.
Wyprysk atopowy – co jest jego przyczyną?
Wyprysk atopowy jest chorobą o podłożu alergicznym. Układ odpornościowy atopika ma skłonność do wytwarzania nadmiernej liczby przeciwciał w odpowiedzi na kontakt z alergenem. W dużym stopniu taka reakcja jest uwarunkowana genetycznie. Mówimy wtedy o atopii – wrodzonej skłonności do chorób alergicznych, która zwykle występuje rodzinnie. Atopowemu zapaleniu skóry towarzyszy często astma oskrzelowa i alergiczny nieżyt nosa. Jednak same predyspozycje nie wystarczą, by schorzenie się rozwinęło. Wpływ mają na to również warunki życia. Istotne są takie czynniki jak przebywanie w zadymionych pomieszczeniach, zanieczyszczenie powietrza i stała styczność z alergenami. Przebieg choroby zaostrza również działanie drażniących substancji, noszenie syntetycznych ubrań oraz częste pocenie się.
Atopowe zapalenie skóry twarzy – właściwa pielęgnacja
Skóra twarzy jest wyjątkowo delikatna i podatna na podrażnienia. U atopika dodatkowo jest sucha i swędząca. Właściwa pielęgnacja pozwala jednak na złagodzenie objawów wyprysku. Ważne jest stosowanie kremów i emulsji przeznaczonych specjalnie dla skóry atopowej. Musi być ona odpowiednio natłuszczona i nawilżona. Preparaty stosowane w tym celu nazywamy emolientami. Mają one działanie niwelujące świąd oraz regenerujące uszkodzony naskórek. Co więcej, nie zawierają uczulających związków, takich jak barwniki czy konserwanty. Jeśli są potrzebne, ich ilość zredukowana jest do niezbędnego minimum. Atopową skórę należy smarować co najmniej trzy razy dziennie, aby zapobiegać jej przesuszeniu. W fazie zaostrzenia choroby niezbędne może okazać się stosowanie maści kortykosteroidowych, które działają przeciwzapalnie.
Jak dbać o atopową skórę?
Atopowe zapalenie skóry twarzy jest wyjątkowo uciążliwe. Atopik może jednak kontrolować chorobę, jeśli zastosuje się do kilku zasad. Przede wszystkim należy zadbać o niską temperaturę w mieszkaniu. Powinna oscylować ona w granicach 19-21°C. Wyższa nie tylko sprzyja poceniu się, ale również prowadzi do rozprzestrzeniania się alergenów kurzu czy zarodników grzybów. Chory na AZS musi ograniczyć kontakt z uczulającymi i drażniącymi czynnikami. Powinien również na stałe wykluczyć z jadłospisu produkty, na które ma alergię. Istotnym czynnikiem nasilającym objawy wyprysku jest stres. Warto, by atopik nauczył się go opanowywać i redukować. W tym celu przydatne mogą okazać się techniki relaksacyjne, joga, medytacja bądź psychoterapia.
Karolina Solga
