Alergeny wziewne, takie jak pyłki roślin, kurz czy sierść zwierząt, często wywołują u uczuleniowców katar sienny. Jego objawy są podobne do przeziębienia. Pojawia się kichanie, wodnista wydzielina z nosa, swędzenie i łzawienie oczu. Dzieje się tak, ponieważ błona śluzowa nosa jest podrażniana przez alergeny, które organizm traktuje jak wroga. Katarowi siennemu towarzyszy często ból zatok oraz głowy. Czy oznacza to, że zapalenie zatok może być skutkiem alergicznego nieżytu nosa?
Coraz więcej lekarzy mówi o przewlekłym alergicznym zapaleniu zatok. Schorzenie to jest dość powszechne, a jego pierwotną przyczyną jest alergia wziewna. W wyniku kataru siennego drożność zatok i układu oddechowego jest pogorszona, co może prowadzić do stanów zapalnych zatok. Pacjenci często nie wiedzą, że przyczyną ich problemów może być uczulenie.
Alergia jako przyczyna zapalenia zatok
W medycynie oficjalnie nie mówi się o alergicznym zapaleniu zatok. Wyróżnia się dwie osobne choroby: alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa i przewlekłe zapalenie zatok przynosowych. Alergolodzy wiedzą jednak, że dolegliwości te mogą być ze sobą związane. Katar sienny wywołany przez kontakt z alergenami powoduje pogorszenie drożności nosa i ujść zatok. Błona śluzowa nosa i zatok staje się także obrzęknięta i przekrwiona, co dodatkowo sprzyja zakażeniom wirusowym i bakteryjnym. Pojawia się wtedy przewlekłe zapalenie, które w dodatku doprowadza do uszkodzenia powierzchni błony śluzowej i rzęsek. Jest to błędne koło – im większy obrzęk związany z alergią, tym lepsze warunki dla infekcji, a one wywołują jeszcze gorsze stany zapalne. Niekiedy pacjenci długie miesiące próbują się wyleczyć, nie wiążąc swoich problemów z alergią.
Objawy alergicznego zapalenia zatok
Alergiczne zapalenie zatok początkowo objawia się upośledzoną drożnością nosa związaną z katarem. Wydzielina pogarsza wentylację zatok, w wyniku czego pojawiają się bóle oczodołów, czoła oraz nasady nosa. Chory ma wrażenie, że rozpiera mu głowę. Cierpi dodatkowo na zaburzenia węchu, czuje się zmęczony i zaniepokojony. Może mieć stany gorączkowe, a z nosa często wydziela się nieprzyjemny zapach. Te przykre dolegliwości nasilają się, gdy alergik schyla się, coś podnosi lub doświadczy zmiany temperatury, na przykład wychodząc z domu. Jeżeli jego uczulenie wiąże się z pyłkami, zapalenie zatok przyjmuje postać sezonową i trwa zwykle tyle, ile czasu kwitnie uczulająca roślina. Alergia na kurz, pleśń albo sierść zwierząt domowych może sprawić, że dokuczliwe objawy będą utrzymywały się przez cały rok. Zazwyczaj mają jednak lżejsze nasilenie.
Alergiczne zapalenie zatok – leczenie
Aby rozpoznać zapalenie zatok, lekarz przeprowadza dokładny wywiad z pacjentem. Istotny jest czas trwania problemu – o przewlekłej chorobie mówi się, gdy trwa ponad 12 tygodni. Specjalista bada chorego za pomocą wziernika, może też skierować go na prześwietlenie lub tomografię zatok. Jeżeli podejrzewa, że przyczyną problemu jest uczulenie, skieruje pacjenta na testy alergiczne. Chory powinien unikać nie tylko alergenów odpowiedzialnych za katar sienny, ale także drażniących drogi oddechowe substancji. W terapii często stosuje się leki przeciwzapalne, obkurczające błonę śluzową, a także płukanie zatok solą fizjologiczną. Dodatkowo zwalcza się symptomy alergii za pomocą środków hamujących wydzielanie histaminy.
Operacja ratunkiem dla zatok
Gdy zapalenie zatok ma postać przewlekłą i jest bardzo zaawansowane, lekarz może aktywnie opróżnić zatoki z wydzieliny za pomocą nakłucia lub drenażu. Może skierować też pacjenta na endoskopową operację zatok, która ma na celu usunięcie zmienionej zapalnie błony śluzowej. Wytwarza się w jej trakcie szerokie połączenie między jamą nosa i zatokami przynosowymi, co pomaga w ich udrożnieniu. Operacja jest często ratunkiem dla osób, które zaniedbały problemy z zatokami i u których nie skutkuje standardowe leczenie. Dlatego jeżeli rozpoznajesz u siebie wymienione wcześniej objawy, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty.
Karolina Solga
