Penicylina jest najważniejszym lekiem zwalczającym choroby zakaźne. Istnieje jednak grupa ludzi, która jest uczulona na ten antybiotyk. Czym objawia się alergia na penicylinę?
Penicylina została odkryta przez Alexandra Fleminga pod koniec lat dwudziestych XX wieku. Jest to pierwszy na świecie antybiotyk, który zwalcza choroby zakaźne, między innymi: anginę, zapalenie płuc, przewlekłe zapalenie migdałków, infekcję górnych dróg oddechowych, kiłę, rzeżączkę… Wykorzystuje się ją także w leczeniu zakażonych ran, zapalenia szpiku czy dróg moczowych. Nie podaje się jej doustnie w naturalnej postaci, ponieważ kwasy żołądkowe pozbawiają ją leczniczych właściwości.
Szacuje się, że od 1% do 10% populacji jest uczulona na penicylinę. Co więcej – jest to antybiotyk, najczęściej wywołujący zmiany alergiczne spośród wszystkich dostępnych obecnie antybiotyków. Nie jest wiadome, skąd się bierze alergia na ten lek. Nie jest ona jednak dziedziczna.
Alergia na penicylinę – objawy
- Pokrzywka – choroba skóry, charakteryzująca pojawianiem się bąbli (podobnych do tych po oparzeniu pokrzywą, stąd nazwa) oraz obrzęków naczynioruchowych. Długo utrzymująca się opuchlizna może doprowadzić do problemów z oddychaniem.
- Rumień wielopostaciowy – dotyka tułów, ręce oraz nogi; utrzymuje się bardzo długo na ciele.
- Wysypka plamisto-grudkowa – przypomina zwyczajną wysypkę; na skórze pojawiają się wykwity w postaci krostek, bąbli, pęcherzyków, grudek lub plam.
- Objawy ogólnoustrojowe – mogą to być: astma, obrzęk krtani, skurcz oskrzeli.
- Wstrząs anafilaktyczny – zagrażająca życiu reakcja alergiczna, która występuje od kilku do kilkunastu minut po podaniu penicyliny. Zwykle dochodzi do natychmiastowego pogorszenia samopoczucia oraz obniżenia ciśnienia tętniczego krwi. W przypadku wstrząsu anafilaktycznego mogą wystąpić: wymioty, swędzenie ciała, spłycony oddech, ból w klatce piersiowej, czy nawet utrata przytomności.
Co robić, gdy ma się alergię na penicylinę?
Przede wszystkim poinformować o tym lekarza. Penicylina jest antybiotykiem na receptę, nie zażyjesz więc jej przypadkowo. Obecnie na rynku farmaceutycznym dostępnych jest wiele nieuczulających zamienników tego antybiotyku.
Dobrym wyjściem jest noszenie przy sobie informacji o takiej alergii. Może być to opaska na nadgarstku, nieśmiertelnik (blacha z wyrytymi na niej najważniejszymi informacjami), ewentualnie zwykła kartka trzymana w portfelu z komunikatem, że jest się uczulonym na penicylinę. Warto również poinformować o tym najbliższych, którzy w najgorszym wypadku również będą mogli poinformować o tym lekarzy.
Ale czyżby to na pewno uczulenie na penicylinę?
Nie każdy przypadek – pomimo zażycia penicyliny i wystąpienia jednego z pierwszych trzech wyżej opisanych objawów – będzie oznaczał, że jest się uczulonym na ten antybiotyk. W niektórych przypadkach może być to zwykły efekt uboczny leku. Mimo wszystko, należy się skontaktować z lekarzem i poprosić o przeprowadzenie badań na alergię.
Niektórzy lekarze zapewniają jednak, że występujące niepożądane objawy po zażyciu penicyliny, w większości przypadków nie są spowodowane samym antybiotykiem, ale wstrzykiwaną wraz z nim prokainą. Prokaina jest znieczulającym związkiem chemicznym, a ponadto spowalnia wyzwalanie penicyliny w organizmie, dzięki czemu antybiotyku nie trzeba aplikować co kilka godzin, tylko raz czy dwa razy dziennie.
Agnieszka Turbakiewicz
