Alergia nie jest chorobą, a jedynie nadmierną reakcją naszego organizmu na czynnik pochodzący ze środowiska. Uczulać mogą nas alergeny wziewne, takie jak pyłki roślin, sierść zwierząt czy kurz. Nasz układ odpornościowy może zareagować nadwrażliwością także na pewne pokarmy czy alergeny kontaktowe. Są nimi niektóre związki chemiczne – metale lub składniki detergentów. Dolegliwości związane z alergią mogą dotyczyć skóry, układu pokarmowego lub oddechowego. Niekiedy uczulenie obejmuje także narząd wzroku. Choroby alergiczne oczu są wyjątkowo uciążliwe dla uczulonej osoby. Co warto o nich wiedzieć?
Objawy reakcji alergicznej w obrębie oka dotyczą najczęściej powiek i spojówek. Pojawia się stan zapalny, świąd i zaczerwienienie. Oczy łzawią i pieką, a pocieranie ich dodatkowo zaostrza problem. Najczęstsze alergiczne choroby oczu to atopowe, kontaktowe lub sezonowe zapalenie spojówek, zapalenie powiek lub ich brzegów, pokrzywka oraz obrzęk naczynioruchowy Quinckego. Jak sobie radzić z ich przykrymi symptomami?
Alergiczne choroby oczu – przyczyny
Alergiczne choroby oczu, a w szczególności zapalenie spojówek, zazwyczaj współwystępują z nieżytem nosa. Nierzadko ich objawy poprzedzają pojawienie się kataru siennego. Najczęściej wywoływane są one przez reakcję alergiczną zależną od przeciwciał IgE. Te immunoglobuliny wytwarzane są pod wpływem kontaktu z alergenem i zapoczątkowują proces zapalny. Czynnik, który najczęściej wywołuje tego typu uczulenie w obrębie oczu, to pyłki roślin. Zdarza się także, że oczy zaczynają swędzieć i łzawić podczas styczności z kurzem, sierścią zwierząt czy zarodnikami grzybów. Rzadziej zdarza się reakcja uczuleniowa niezależna od przeciwciał IgE. Powodowana jest zazwyczaj przez środki dezynfekcyjne, leki lub pyły metali.
Objawy alergicznych chorób oczu
Pod wpływem kontaktu oka z alergenem dochodzi do pobudzenia mastocytów, czyli komórek tucznych. Wydzielają one wtedy histaminę, która zapoczątkowuje proces zapalny. Naczynia krwionośne oka wypełniają się krwią. Z tego powodu narząd wzroku staje się mocno zaczerwieniony i obrzęknięty. Oczy łzawią, pieką, bolą i swędzą. Pojawia się również światłowstręt, ale nie towarzyszą mu zaburzenia widzenia. Wokół oczu mogą pojawić się zmiany skórne. Niekiedy następuje też wydzielanie śluzowej lub ropnej wydzieliny. Objawy te są bardzo dokuczliwe. Nieraz utrudniają alergikowi codzienne funkcjonowanie, dlatego nie należy ich lekceważyć.
Najczęstsze choroby alergiczne oczu
Najczęstszą chorobą alergiczną oczu jest zapalenie spojówek. Może mieć ono postać ostrą, gdy nastąpi ekspozycja narządu wzroku na bardzo dużą ilość alergenu. Połowa przypadków alergii ocznej ma formę sezonowego zapalenia spojówek. Towarzyszy mu nieżyt nosa, świąd i silny obrzęk. Pod dolną powieką pojawia się brązowe przebarwienie, nazywane cieniem alergicznym. To schorzenie oczu wywoływane jest przez pyłki roślin lub zarodniki grzybów, które w pewnych miesiącach pojawiają się w dużym stężeniu w powietrzu. Łagodniejszy przebieg ma całoroczne zapalenie spojówek. Wywoływane jest ono przez ciągły kontakt z alergenem, takim jak kurz lub sierść czy naskórek zwierząt. Lekki świąd i obrzęk oczu towarzyszy chorym przez cały czas. Zwykle nasila się w okresie jesienno-zimowym, kiedy alergik więcej czasu spędza w domu i naraża się na częstszy kontakt z uczulającą substancją.
Atopowe zapalenie rogówki i spojówek
Atopowe zapalenie rogówki i spojówek jest rzadkim schorzeniem, które dotyka osoby chorujące przez dłuższy czas na atopowe zapalenie skóry. Atopia jest to genetyczna skłonność do rozwoju chorób alergicznych pod wpływem kontaktu z niewielką ilością alergenu. Oczy atopika silnie swędzą i są obrzęknięte, na ich powiekach pojawiają się pękające strupy. Wydzielają też gęsty śluz, który skleja oczy. Narząd wzroku traci swoją wilgotność, a rogówka bliznowacieje, co powoduje zaburzenia widzenia. Swędzące i nieestetyczne zmiany skórne przy atopii zwykle pojawiają się też na innych częściach ciała. W trakcie tej choroby dochodzi często do wtórnych zakażeń gronkowcem lub chorobotwórczymi grzybami. Zaniedbane atopowe zapalenie rogówki i spojówek prowadzi do odwarstwienia siatkówki, a nawet zaćmy.
Choroby alergiczne oczu – leczenie
Jak w przypadku wszystkich chorób związanych z uczuleniem, najistotniejsze w leczeniu alergicznych chorób oczu jest unikanie kontaktu z alergenem. Niestety, nie zawsze jest to możliwe. Jeżeli alergik był narażony na styczność z uczulającym czynnikiem, powinien przepłukać oczy roztworem soli fizjologicznej. Jeśli nie poprawi to jego stanu, chory powinien zgłosić się do lekarza, który zapisze odpowiednią terapię. W leczeniu farmaceutycznym najczęściej stosuje się glikokortykosteroidy, które hamują stan zapalny. Podaje się również leki przeciwhistaminowe oraz obkurczające naczynia krwionośne w obrębie spojówek. Ulgę alergikowi przyniosą zimne okłady. Noszenie okularów przeciwsłonecznych także pozwoli na ochronę oczu przed szkodliwymi substancjami. Jedyną przyczynową metodą leczenia alergii jest immunoterapia, polegająca na stopniowym podawaniu choremu coraz większej dawki alergenu. Jest to kuracja długotrwała, ale bezpieczna i skuteczna, ponieważ organizm alergika uczy się tolerować dany czynnik.
Karolina Solga
Ja i mąż mamy to samo – tylko stopnieje śnieg, zaczynają pierwsze rośliny się budzić i budzi się też nasza alergia. Ciężkie oddychanie, zatkany nos, czerwone oczy, męka. Staramy się nie faszerować za bardzo lekami, więc bierzemy lekkie tabletki przeciwuczuleniowe, zmieniamy dietę, oczyszczamy powietrze w mieszkaniu i używamy kropel do oczu, Starazolin w czerwonym opakowaniu, które pomagają normalnie widzieć.
alergia do tej pory zawsze była dla mnie masakrą! puchły mi oczy, ciągle łzawiły, by za chwilę szczypać i piec ;/ ciężko było mi funkcjonować…koleżanka poradziła mi krople Starazolin i odkąd je stosuję czuję niewyobrażalną ulgę! polecam je każdemu alergikowi 😉