Astma to przewlekłe schorzenie zapalne dróg oddechowych, które może bardzo utrudnić życie chorego. Jest coraz częściej diagnozowana wśród dzieci w krajach wysoko uprzemysłowionych. Jej typowe objawy to duszności, świszczący oddech, uczucie ściskania w klatce piersiowej i napady kaszlu. Ze względu na te symptomy choroba nazywana jest również dychawicą. W Polsce choruje na nią nawet 4 miliony osób. Na całym świecie z astmą zmaga się około 150 milionów ludzi. Choroba towarzyszy im zwykle przez całe życie. Czy z astmy można się wyleczyć?
Astma dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Często nie jest właściwie diagnozowana ze względu na podobieństwo symptomów do typowych alergii wziewnych. Faktem jest, że uczulenie często jest podstawą dychawicy. Aż 80% dzieci zmaga się z tym schorzeniem ze względu na stały kontakt z alergenami. Pacjenci cierpiący na astmę muszą być pod stała opieką lekarską. Choroba znacząco wpływa na pogorszenie jakości życia chorego. Na szczęście odpowiednie leczenie pomaga ją kontrolować.
Astma – czym jest?
Astma to wieloletnia, przewlekła choroba dróg oddechowych. Podłoże schorzenia może być alergiczne lub niezwiązane z uczuleniem. Najczęściej wśród chorych spotykana jest ta pierwsza postać dychawicy. Wiąże się ona z nadmierną reakcją układu odpornościowego na kontakt z neutralnymi substancji, które uznawane są za szkodliwe. W wyniku zetknięcia się z alergenem, organizm wydziela przeciwciała IgE, które odpowiedzialne są za szereg procesów prowadzących do stanu zapalnego. Napad astmy wywołują zazwyczaj czynniki takie jak kurz, sierść zwierząt, pyłki roślin czy zarodniki grzybów. Dychawica niealergiczna związana jest za to z zakażeniem dróg oddechowych. Znana medycynie jest także astma wysiłkowa, której napady pojawiają się w wyniku podjęcia przez pacjenta aktywności fizycznej.
Objawy astmy
Astma to przewlekła choroba o napadowym charakterze. W zależności od rodzaju schorzenia, atak astmy wywołać mogą substancje drażniące (dym tytoniowy, zapach potraw), kontakt z alergenem, zimne powietrze czy wysiłek fizyczny. W jego trakcie następuje gwałtowne zwężenie i skurcz oskrzeli. W oskrzelach wydziela się i gromadzi również śluz. Chory ma wtedy napad duszności i suchego, męczącego kaszlu. Charakterystyczne dla astmy jest też uczucie ciężaru w klatce piersiowej oraz świszczący oddech. W trakcie ataku pacjent ma poważne problemy z oddychaniem, które zagrażają jego zdrowiu, a nawet życiu. Objawy dychawicy mogą ustąpić samoistnie lub po podaniu choremu leków przeciwastmatycznych.
Czy z astmy można się wyleczyć?
Niestety, na dzień dzisiejszy astma jest chorobą nieuleczalną. Stosowanie leków we właściwym terminie oraz w odpowiednich dawkach pozwalają jednak kontrolować schorzenie. W przypadku astmy o podłożu alergicznym bardzo istotne jest unikanie ekspozycji na alergeny wywołujące przykre objawy. Dzięki odpowiedniemu leczeniu choroba może wejść w stan remisji. Nie oznacza to jednak całkowitego wyleczenia. Nawet przy braku objawów obserwowana jest nadreaktwność oskrzeli u chorego. Odstawienie leków i lekceważenie zaleceń lekarza doprowadzi niechybnie do nawrotu astmy. Podjęcie stosownej terapii zapobiega rozwojowi astmy w postaci ciężkiej, która drastycznie pogarsza życie chorego. Im wcześniej dychawica zacznie być leczona, tym lepsze rokowania są dla pacjenta.
Czynniki wyzwalające napady astmy
Astma to choroba nieuleczalna, przewlekła i zagrażająca życiu. Z tego powodu chory na nią pacjent musi być pod stała opieką lekarską. Powinien także unikać czynników, które wyzwalają napady astmy. Zaliczamy do nich między innymi skokowe zmiany temperatury, zakażenia układu oddechowego czy zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Istotne jest również maksymalne ograniczenie kontaktu z alergenami, które wywołują objawy. Często wiąże się to z unikaniem wychodzenia z domu w czasie pylenia roślin czy oddaniem zwierzęcia domowego. Astmatykowi nie służą także niektóre leki, takie jak beta-blokery czy kwas acetylosalicylowy. Również nadmierny wysiłek fizyczny oraz bardzo silne emocje mogą przyczynić się do ataku choroby.
Leczenie astmy
Astmatyk musi zmagać się z objawami choroby przez całe swoje życie. Z tego powodu lekarz powinien dokładnie poinstruować go w zakresie rodzaju, terminów i dawek branych leków. W leczeniu astmy stosowane są głównie leki kontrolujące chorobę. Są to wziewne glikokortykosteroidy, długo działające wziewne beta2-mimetyki czy leki antyleukotrienowe. Należy je przyjmować nawet wtedy, gdy objawy nie występują. Pacjent powinien być również zaopatrzony w preparaty, które szybko usuwają symptomy astmy w razie ataku. Są to szybko i krótko działające beta2-mimetyki wziewne, leki antycholinergiczne lub pochodne teofiliny. Obecnie leki na astmę są łatwo dostępne i proste w stosowaniu. Pozwala to chorym na prowadzenie normalnego, nieraz bardzo aktywnego trybu życia.
Karolina Solga
