Pomidory na stałe zagościły na naszych stołach. Nie wyobrażamy sobie pizzy bez ketchupu czy sałatki bez małych, koktajlowych pomidorków. Warto wiedzieć, że łodygi, liście i niedojrzałe owoce pomidorów są trujące, ponieważ zawierają solaninę. Związek ten nie traci swoich właściwości podczas gotowania, ale ulega rozkładowi w miarę dojrzewania. Te wyjątkowe, czerwone warzywa są bogate w wiele substancji korzystnych dla naszego zdrowia. Zawierają między innymi beta karoten, likopen, kwas foliowy, biotynę i wiele witamin. Niestety, alergia na pomidory nie jest rzadkością. Na jakie produkty musisz uważać, jeśli na nią cierpisz?
Pomidory pochodzą z Ameryki Południowej. W dzikiej formie rosną nadal na wyspach Kanaryjskich, Filipinach i w Peru. W Europie początkowo były uprawiane jako rośliny ozdobne i pokojowe. W Polsce spopularyzowała je królowa Bona. Słusznie, ponieważ pomidory mają wiele wartości odżywczych, jednocześnie będąc niskokalorycznymi. Włączenie ich do diety jest zalecane osobom zmagającym się z otyłością, cukrzycą czy chorobami nerek i serca. Warzywa te mogą stać się także przyczyną uczulenia pokarmowego. Jak się objawia alergia na pomidory?
Wartości odżywcze pomidorów
Pomidory są cennym źródłem wielu witamin i substancji odżywczych. Są bogate w beta karoten, witaminy C, K, E, B3 i B6, a także kwas foliowy i biotynę. Mają wysoką zawartość potasu, miedzi, magnezu i manganu. Najbardziej cenione są jednak ze względu na likopen – związek będący silnym antyutleniaczem. Wiele badań wskazuje na antynowotworowe działanie tej wyjątkowej substancji. Dodatkowo pomidory są zasobne w kwas p-kumarynowy i kwas chlorogenowy, które hamują powstawanie rakotwórczych nitrozamin. Polecane są w profilaktyce miażdżycy i zawału, ponieważ obniżają poziom cholesterolu. Na serce korzystnie działa zawarty w nich potas. Pomidory mają także zaskakująco wysoką zawartość witaminy C. Z tego powodu nie należy ich dodawać do sałatki z ogórkami, które zawierają enzym niszczący kwas askorbinowy. Pomidory są nie tylko smaczne, ale i bardzo zdrowe. Niestety, u niektórych osób wywołują reakcje alergiczne.
Z czego wynika alergia na pomidory?
Alergia pokarmowa to nadmierna reakcja naszego układu odpornościowego na alergeny zawarte w pożywieniu. Najczęściej są to białka, które rozpoznawane są przez przeciwciała zapoczątkowujące reakcję alergiczną. Nasz organizm traktuje je jak groźne patogeny i próbuje zwalczyć za pomocą stanu zapalnego. Pojawiają się u nas wtedy przykre objawy uczulenia dotyczące skóry, przewodu pokarmowego lub układu oddechowego. Alergia na pomidory wywoływana jest przez dwa obecne w tych warzywach białka: profilinę i chitynazę klasy I. Zazwyczaj alergicy reagują silnie jedynie na jeden z tych związków. Chitynaza klasy I jest wrażliwa na działanie wysokiej temperatury, dlatego nie wywołuje objawów po przegotowaniu. Uczulone na nią osoby bez obaw mogą spożywać zupę pomidorową czy leczo. Pomidory mają wysoką zawartość histaminy, czyli jednego z ważniejszych czynników prozapalnych. Z tego powodu mogą wywoływać reakcje pseudoalergiczne.
Alergia na pomidory – objawy
Alergia na pomidory ma charakter natychmiastowy. Oznacza to, że jej pierwsze symptomy pojawiają się tuż po spożyciu uczulającego warzywa. Sygnałem ostrzegawczym powinno być dla nas pieczenie i swędzenie okolic ust oraz opuchlizna warg. Pomidory wywołują także uczucie rośnięcia kuli w gardle oraz podrażnienie oczu. Trzymanie warzywa w ręce może być przyczyną silnego świądu skóry. U alergików mogą pojawić się także poważniejsze dolegliwości. Po zjedzeniu pomidora niekiedy występują u nich duszności, uciążliwy kaszel, a nawet napad astmy. Do symptomów alergii zaliczamy także wysypkę, pokrzywkę, refluks żołądkowo-przełykowy i biegunka. U osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry uczulenie może nasilić przykre objawy, czyli swędzenie skóry, łuszczenie naskórka i wyprysk. Alergia na pomidory ma zazwyczaj łagodny przebieg, silne i niebezpieczne dla zdrowia reakcje zdarzają się rzadko.
Alergia na pomidory – na jakie produkty musisz uważać?
Osoby uczulone na pomidory przede wszystkim muszą unikać kanapek czy sałatek zawierających te warzywa. Zakazane są również ich przetwory: przeciery, sosy, ketchup czy pesto. Uczulenie na chitynazę klasy I dopuszcza spożywanie pomidorów w formie ugotowanej, na przykład w zupie lub leczo. Niestety, alergia na pomidory często łączy się z nadwrażliwością na pyłki roślin, inne warzywa, a nawet lateks. Alergie krzyżowe wynikają z podobieństwa alergenów. Białka o zbliżonej budowie rozpoznawane są przez swoiste przeciwciała. Alergicy, którzy źle reagują na pomidory, muszą uważać także na seler, marchew i ziemniaki. Mogą nie tolerować także owoców pestkowych i orzechów ziemnych. Wyprysk kontaktowy może pojawić się u nich również w wyniku styczności z lateksem wykorzystywanym do wyrobu rękawiczek ochronnych czy prezerwatyw.
Leczenie alergii na pomidory
Podstawą leczenia alergii na pomidory jest właściwe rozpoznanie dolegliwości. Niestety, zlecone przez alergologa punktowe testy skórne mogą dać fałszywie ujemny wynik. Podstawą rozpoznania jest więc dokładna obserwacja symptomów. Niekiedy zalecane są także testy prick by prick, które polegają na przyłożeniu fragmentów świeżego i ugotowanego pomidora do skóry pacjenta. Lekarz może zalecić także wykluczenie warzywa z jadłospisu na czas około dwóch tygodni. Alergię potwierdzi nawrót objawów po spożyciu pomidora. Leczenie uczulenia polega na wprowadzeniu diety eliminacyjnej. Należy usunąć z niej również alergeny krzyżowe, jeżeli one także wywołują przykre symptomy. Warto pamiętać, że pomidor jest źródłem wielu witamin i minerałów. Po jego wykluczeniu musimy zadbać o zróżnicowane i bogate w inne warzywa menu, aby nie doprowadzić do niedoborów.
Karolina Solga
